Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014

To 1969 επιστρέφει ma non troppo

Του Άρη Χατζηστεφάνου

45 χρόνια από την αποπομπή της χουντικής κυβέρνησης από το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι κατηγορούμενη



Η κυβέρνησις των Αθηνών, καταληφθείσα από νευρικότητα [...] κατήγγειλε επί συνωμοσία το Συμβούλιο της Ευρώπης
Κωνσταντίνος Καραμανλής, 1969

Ήταν μια περίεργη εποχή εκείνο το 1969 για την Ελλάδα. Ήταν η χρονιά που ο δικτάτορας Παπαδόπουλος στρεφόταν εναντίον του αμερικανικού περιοδικού «LOOK», όταν αυτό αποκάλυψε το όργιο βασανιστηρίων που πραγματοποιούσε το καθεστώς. Μπορεί να μην έφτασε βέβαια να απειλεί με μηνύσεις τους συντάκτες του, αλλά τους χαρακτήριζε «ψυχοπαθείς με πιστοποιητικά φρενοκομείου», ενώ φώναζε ότι αν του προσκομιστούν αποδείξεις βασανιστηρίων, θα εκτελέσει προσωπικά τους υπαίτιους στην πλατεία Συντάγματος.

Το 1969 ήταν επίσης η χρονιά που το καθεστώς επικήρυσσε με χρηματικά ποσά τούς δραπέτες των φυλακών. Σχεδόν 2,5 εκατομμύρια δραχμές θα λάμβαναν όσοι κατέδιδαν τον Αλέκο Παναγούλη, όταν απέδρασε από τη φυλακή όπου βρισκόταν για την απόπειρα δολοφονίας του Παπαδόπουλου. Ο Παναγούλης βέβαια δραπέτευσε χάρη στην αυτοθυσία ενός δεσμοφύλακα, που έφυγε μαζί του, και δεν κατηγορήθηκε ποτέ από συγκατηγορουμένους του για συνεργασία με την ΚΥΠ. Παρ’ όλα αυτά η λογική της Άγριας Δύσης με τις επικηρύξεις δραπετών ήταν ήδη γνωστή στην Ελλάδα της δικτατορίας.

Την ίδια χρονιά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με κείμενό του στην ελβετική εφημερίδα «Journal de Geneve», κατακεραύνωνε τη «μεσαιωνική περί πολιτείας θεοκρατική αντίληψη και το σύνθημα «Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών»». Ο Παπαδόπουλος βέβαια δεν έφτασε, εξ όσων γνωρίζουμε, στο σημείο να συνομιλεί με τον Θεό, φρόντισε όμως και αυτός ώστε οι επιχειρηματίες που τον περιστοίχιζαν να εξασφαλίσουν στενή συνεργασία και πλούσια συμβόλαια από την πάντα κρατικοδίαιτη Εκκλησία.

Προφανώς κάθε σύγκριση του σήμερα με τη δικτατορία είναι όχι μόνο άτοπη αλλά και εν δυνάμει επικίνδυνη. Με τον ίδιο τρόπο που η «θεωρία των δύο άκρων» χρησιμοποιείται συνειδητά για να νομιμοποιήσει το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής (συγκρίνοντάς το ακόμη και με μετριοπαθείς δυνάμεις της Αριστεράς) έτσι και η σύγκριση με τη χούντα μπορεί να ανοίξει τον δρόμο σε κάθε είδους αναθεωρητές για να «στρογυλλέψουν» την ιστορική μνήμη. Αν τόλμησαν να το κάνουν για τα φασιστικά τάγματα ασφαλείας, γιατί να μην το επιχειρήσουν και για τους πρωταίτιους του πραξικοπήματος – πολύ περισσότερο που ορισμένα από τα πνευματικά τέκνα εκείνου του καθεστώτος συμμετέχουν και σήμερα στην κυβέρνηση.

Υπάρχει όμως ένα περιστατικό του 1969 που πρέπει να μας τρομάξει: η «επίθεση» της χούντας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, όταν ήταν πλέον βέβαιο ότι αυτό θα απέπεμπε την Ελλάδα. «Κατ’ εξουσιοδότησιν της κυβερνήσεώς μου… η Ελλάς καταγγέλλει το Καταστατικόν του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη Σύμβασιν της Ρώμης» έλεγε τότε ο ΥΠΕΞ της χούντας Π. Πιπινέλης. «Η κυβέρνησις των Αθηνών», έγραφε λίγα λεπτά αργότερα σε επιστολή του ο Κωνσταντίνος Καραμανλής,«προσπάθει να εμπαίξει το Συμβούλιο της Ευρώπης [...] ισχυριζομένη ότι το καθεστώς των Αθηνών αποτελεί υπόδειγμα δημοκρατίας». Ο Καραμανλής έκανε λόγο για νευρικότητα της χούντας που την ωθούσε σε πράξεις κωμικές, όπως το να κατηγορεί το Συμβούλιο για συνωμοσία εναντίον της Ελλάδας.

Ύστερα από 45 χρόνια ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης κατηγόρησε τον επίτροπο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Νιλς Μούιζνιεκς, για «πολιτικές σκοπιμότητες», όταν αυτός άσκησε κριτική για τον πνιγμό προσφύγων που βρίσκονταν υπό την «επιτήρηση» του λιμενικού σώματος στο Φαρμακονήσι.

Ο ιστορικός του μέλλοντος δεν μπορεί παρά να σημειώσει ότι για πρώτη φορά μετά την καταδίκη της χούντας από το Συμβούλιο της Ευρώπης η Ελλάδα βρίσκεται υπόλογη απέναντι σε όλους σχεδόν τους διεθνείς οργανισμούς και τις οργανώσεις που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στα χρόνια του Μνημονίου η Ελλάδα κατρακύλησε στην 84η θέση των «Ρεπόρτερ χωρίς Σύνορα» στην κατάταξη ελευθεροτυπίας. 

Η Διεθνής Αμνηστία δεν προλαβαίνει να συντάσσει αρνητικές εκθέσεις (από τον βασανισμό μεταναστών και την κλοπή προσωπικών αντικειμένων τους από την αστυνομία και το λιμενικό μέχρι την επιστράτευση εργαζομένων και την καταδίκη μπλόγκερ για τον γέροντα «παστίτσιο»). Την ίδια ώρα η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ερευνά συνεχώς νέες υποθέσεις προσφύγων που εξαφανίζονται μυστηριωδώς από τα χέρια της αστυνομίας και του λιμενικού.

Η είδηση της εβδομάδας και ίσως της χρονιάς όμως ήταν η έκκληση που απηύθυναν δεκάδες φορείς και οργανώσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό προς το Ευρωκοινοβούλιο να ερευνήσει την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη χώρα. Συνδικάτα που εκπροσωπούν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, όπως η ΠΟΕ-ΟΤΑ, η ΟΛΜΕ και το βελγικό CNE, συνυπέγραψαν μια «κραυγή αγωνίας» για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ τη στήριξή της εξέφρασε και η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Υπεράσπιση των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων – μια οργάνωση-ομπρέλα που περιλαμβάνει 30 τμήματα σε 22 κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η σχετική επιστολή προς τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις στην Επιτροπή Ελευθεριών της Ευρωβουλής (LIBE). Συγκεκριμένα έγιναν ερωτήσεις από τη Vergiat Marie-Christine εκ μέρους της αριστερής ομάδας του Κοινοβουλίου GUE/NGL, από τον Βρετανό Εργατικό Michael Cashman και από την αντιπρόεδρο της ευρω-ομάδας των Φιλελεύθερων Sarah Ludford.

Το 2014 δεν είναι σίγουρα 1969. Αρκετοί στην Ευρώπη όμως αναρωτιούνται εάν το καθεστώς στην Ελλάδα μπορεί πλέον να ονομάζεται δημοκρατικό.

Info

Διαβάστε
«Ανθρωποφύλακες», Εκδόσεις των Συναδέλφων
Η συγκλονιστική καταγραφή από τον Περικλή Κοροβέση των βασανιστηρίων της χούντας που έφτασε στο Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Διεθνή Αμνηστία

Επισκεφτείτε
Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στην Ελλάδα που αντιστέκεται (solidarity-greece.blogspot.gr)
Όλα τα νεότερα για το αίτημα δεκάδων οργανώσεων και συνδικάτων προς το Ευρωκοινοβούλιο να εξετάσει την κατάσταση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 26/01/2014

Δεν υπάρχουν σχόλια :