Oι κακοί χειρισμοί της ΕΕ οδηγούν την Ελλάδα στην κόλαση

Tου Κώστα Λαπαβίτσα

Με ένα λυγμό θα τελειώσει η κρίση της Ευρωζώνης; Επί του παρόντος, αυτή είναι η άποψη που κερδίζει έδαφος για διάφορους λόγους. Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τόνωσε τις τράπεζες με την παροχή ρευστότητας 1 τρις ευρώ, από τον περασμένο Δεκέμβριο.

Δεύτερον, το ελληνικό χρέος αναδιαρθρώθηκε, ένα νέο σχέδιο διάσωσης συμφωνήθηκε, ενώ μία χαοτική πτώχευση απεφεύχθη. Σε γενικές γραμμές οι νέοι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας που συμφωνήθηκαν αποσκοπούν στη διατήρηση του ελέγχου των ανεύθυνων περιφερειακών χωρών.

Η αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών ήταν θετική. Τα spreads των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων μειώθηκαν απότομα, οι χρηματιστηριακές αγορές κατέγραψαν άνοδο -και αυτή της Νέας Υόρκης- και μερικά κατασυκοφαντημένα ελληνικά ομόλογα αναβαθμίστηκαν από τους ίδιους οίκους αξιολόγησης που μέχρι πρότινος τα δυσφημούσαν.

Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι λίγο πιο περίπλοκη. Ας εξετάσουμε την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Όταν η κρίση ξέσπασε το 2010, η Ελλάδα είχε 300 δις ευρώ χρέος, το οποίο κατείχαν στην πλειοψηφία του ιδιώτες πιστωτές και διεπόταν από το ελληνικό δίκαιο. Θα ήταν μία επώδυνη αλλά σχετικά απλή διαδικασία η αθέτηση πληρωμών και θα βοηθούσε τη χώρα να σταθεί ξανά στα πόδια της. Έναντι αυτής της επιλογής , η ΕΕ χορήγησε ακριβά δάνεια διάσωσης, επέβαλλε άγρια λιτότητα, και δημιούργησε τη χειρότερη ύφεση της Ελληνικής ιστορίας. Σε αυτή ακριβώς την πολιτική οφείλεται -από τις αρχές του 2012- και η άνοδος του ελληνικού χρέους στο ύψος των 370 δις ευρώ. Από το ποσό αυτό , όμως, μόνο τα 200 δις ευρώ περίπου ,παραμένουν σε χέρια ιδιωτών. Σε λιγότερο από δύο χρόνια, η ΕΕ φόρτωσε στην Ελλάδα ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, μεγάλο μέρος του οποίου χρησιμοποιήθηκε για την αποπληρωμή παλαιότερων χρεών, διευκολύνοντας έτσι τους μεγάλους ιδιώτες πιστωτές να παραμείνουν αλώβητοι.

H αναδιάρθρωση του Μαρτίου επέτρεψε στους υπόλοιπους μεγάλους ιδιώτες πιστωτές να ξεγλυστρίσουν με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες. Οι δανειστές παρέδωσαν τα υφιστάμενα επισφαλή ομόλογα και πήραν νέα ομόλογα με χαμηλότερη τιμή, καθώς και ένα σημαντικό χρηματικό ποσό σε μετρητά. Δεδομένου ότι οι μεγάλες ξένες τράπεζες είχαν ήδη διαγράψει μεγάλο όγκο ελληνικών ομολόγων, δεν επλήγησαν πολύ σοβαρά. Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετώπισαν σημαντικές απώλειες, αλλά το ελληνικό κράτος δέχτηκε με γενναιοδωρία να δανειστεί 50 δισ. ευρώ για την επανακεφαλαιοποίηση τους. Η πραγματική ζημία προκλήθηκε στα συνταξιοδοτικά ταμεία και τους μικρούς ομολογιούχους, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου οι απώλειες ήταν καταστροφικές.

Λαμβάνοντας υπόψη το νέο δανεισμό του ελληνικού κράτους για την χρηματοδότηση της συμφωνίας, η πραγματική μείωση του ελληνικού χρέους το 2012 θα είναι μικρότερη του 10%. Ακόμα χειρότερα, το ελληνικό χρέος θα καταστεί σε μεγάλο βαθμό επίσημο και θα υπόκειται στη βρετανική νομοθεσία. Να επισημάνουμε ότι περισσότερα από 40 δις ευρώ οφείλονται στο ΔΝΤ, το οποίο έχει απόλυτη προτεραιότητα για την αποπληρωμή του.

Με αυτό τον τρόπο η πολιτική της ΕΕ κατάφερε να μετατρέψει ένα πρόβλημα χρέους μεταξύ ενός κράτους και των ιδιωτών πιστωτών του, σε πρόβλημα χρέους μεταξύ κρατών και διμερών οργανισμών. Όταν η αναδιάρθρωση έρθει ξανά στο προσκήνιο θα υπάρξει μεγάλη αναστάτωση στις σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα, την ΕΕ και το ΔΝΤ. Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, οι δύο χώρες οι οποίες στο μέλλον ,σχεδόν σίγουρα, θα χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν το χρέος τους, θα ήταν καλό να αποφύγουν την ελληνική πορεία της εναλλαγής του επίσημου και ιδιωτικού χρέους .

Και υπάρχουν ακόμα περισσότερα μαθήματα, για την περιφέρεια της ευρωζώνης, από την εξελισσόμενη καταστροφή της Ελλάδας. Το νέο πρόγραμμα διάσωσης υπόσχεται ανάπτυξη με προϋπόθεση τη συντριβή των μισθών και την απελευθέρωση της οικονομίας. Ωστόσο, όσο η Γερμανία συνεχίζει να κρατάει τους μισθούς σε στασιμότητα, καμία χώρα της ευρωζώνης δεν μπορεί να κερδίσει αισθητά σε ανταγωνιστικότητα ,μέσω του μέτρου της μείωσης των μισθών . Όσον αφορά την απελευθέρωση, θα μπορούσε να ήταν πιο πειστική αν πράγματι εφαρμοζόταν οι μονοπωλιακές δομές που θα κρατούσαν τις τιμές των τροφίμων και άλλων αγαθών υψηλές στην Ελλάδα. Αντίθετα, το σχέδιο προβλέπει την απελευθέρωση του κλάδου των γιατρών, των τοπογράφων, των πρατηριούχων βενζίνης, των ξεναγών και των κομμωτών.

Η Ελλάδα οδεύει προς την στασιμότητα, αλλά ακόμα και αυτό είναι ευκταίο σε σχέση με την κόλαση που θα αντιμετωπίσει η χώρα, το 2012-13. Μέσα σε μια άνευ προηγουμένου ύφεση, η κυβέρνηση στοχεύει σε μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού, ενώ θα υπάρξουν σημαντικές περικοπές στις επενδύσεις και στην κατανάλωση. Οι προοπτικές για την οικονομία και την κοινωνία είναι καταστροφικές.

Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι ο ελληνικός λαός θα συναινέσει στην εθνική αυτοκτονία, όποιες και αν είναι οι εμμονές της ελληνικής άρχουσας τάξης. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι οι πιο λογικές επιλογές για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης έχουν προοδευτικά αποκλειστεί κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών. Το μονοπάτι στο οποίο οδηγείται η χώρα είναι αυτό της κοινωνικής αναταραχής που οδηγεί στην στάση πληρωμών και την έξοδο από την ευρωζώνη. Μία τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει, αναπόφευκτα, πολιτική αναταραχή στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η ΕΕ αρνήθηκε να αντιμετωπίσει την κρίση της ευρωζώνης παίρνοντας ριζοσπαστικά μέτρα, όπως τη διαγραφή του χρέους και τη αναδιοργάνωση της νομισματικής ένωσης. Αντίθετα υπερπροστάτευσε τις τράπεζες και επέβαλλε σκληρή λιτότητα. Με αυτό τον τρόπο η κρίση μπαίνει σε μια πιο περίπλοκη και επικίνδυνη φάση που θα εμφανιστεί και πάλι στην Ελλάδα με την πρώτη ευκαιρία.

Πηγή: tometopo.gr

Guardian 19/6/12/ via contramee

http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/mar/19/greece-heading-for-hell-eu-crisis