Πέμπτη 7 Αυγούστου 2014

Θέλουν να φτιάξουν «Κόμματα της Πεντάρας»

Του Γιώργου Πετρόπουλου

Πλήρη απελευθέρωση των οικονομικών δοσοληψιών ανάμεσα στα κόμματα και στο ιδιωτικό κεφάλαιο αλλά και την αντιμετώπιση των κομμάτων- τουλάχιστον στο σκέλος του ελέγχου των οικονομικών τους- με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν για τις Ανώνυμες Εταιρείες, προωθεί το νομοσχέδιο αναφορικά με τον έλεγχο του πολιτικού χρήματος που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή αλλά θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί στην ολομέλεια του σώματος το προσεχές φθινόπωρο.


Στο όνομα της εμπέδωσης της διαφάνειας στη δημόσια ζωή της χώρας, το νομοσχέδιο νομιμοποιεί την χρηματοδότηση των κομμάτων από τις επιχειρήσεις που έχουν έδρα τους την Ελλάδα- ανεξαρτήτως του μεγέθους τους και των δοσοληψιών που αυτές έχουν με το κράτος και το κρατικό χρήμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για την παροχή όλων των δυνατότητων ώστε σκάνδαλα σαν αυτό της Ζήμενς να επαναληφθούν με τον μανδύα της νομιμότητας, μόνο που αυτή τη φορά η όποια εταιρεία επιχειρήσει να προωθήσει κατ’ αυτό τον τρόπο τα συμφέροντά της θα πρέπει να φροντίσει- μέσω της νόμιμης ποια χρηματοδότησης πολιτικών φορέων- να εξαγοράσει όχι μόνο την συγκατάθεση της κυβέρνησης και των υπουργών της αλλά και την σιωπή των κομμάτων της αντιπολίτευσης ή τουλάχιστον των ισχυρότερων από αυτά. Στην ουσία, πρόκειται για διατάξεις που θα οδηγήσουν στον πλήρη εκμαυλισμό της πολιτικής ζωής από τα ιδιωτικά συμφέροντα.

Με εξασφαλισμένη φοροαπαλλαγή


Το χειρότερο μάλιστα είναι πως όχι μόνο νομιμοποιείται η εξαγορά της πολιτικής χάριν των ισχυρών ιδιωτικών συμφερόντων αλλά και το ότι το κράτος θα έρχεται να επιβραβεύσει τα ιδιωτικά συμφέροντα γι’ αυτή τους την πρακτική. Στην τελευταία παράγραφο του πρώτου άρθρου του νομοσχεδίου αναφέρεται ρητά πως «το ποσόν της ιδιωτικής χρηματοδότησης που δίδεται στους δικαιούχους χρηματοδότησης εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημα του χρηματοδότη». Δηλαδή με άλλα λόγια, το ιδιωτικό κεφάλαιο αυτής της χώρας θα εξαγοράζει νομίμως κόμματα και πολιτικούς και θα απαλλάσσεται πλήρως από φόρους για το ποσό της εξαγοράς που θα ξοδεύει.

Οι ισχυρισμοί κυβερνητικών παραγόντων, ότι το νομοσχέδιο έχει ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην συμβούν τέτοιες εξαγορές γιατί προβλέπει όριο, ανά έτος, στο ποσό χρηματοδότησης των κομμάτων από ιδιώτες, ηχεί μάλλον ως αστείο. Καταρχήν το νομοσχέδιο δεν αποσαφηνίζει αν το όριο αυτό (20.000 ευρώ ανά έτος) αφορά στην ιδιωτική χρηματοδότηση από φυσικά, μόνο, πρόσωπα (ιδιώτες) ή φυσικά και νομικά πρόσωπα, δηλαδή ιδιώτες και εταιρείες. Επιπλέον, η διεθνής εμπειρία έχει δείξει πως αυτά τα όρια λειτουργούν μόνο ως φύλλο συκής και ποτέ δεν τηρούνται καθώς οι εταιρείες, και μάλιστα οι ισχυρές, έχουν πληθώρα τρόπων να παραβαίνουν αυτά τα όρια με απολύτως νομότυπο τρόπο. Εύλογη η επισήμανση πολιτικών αναλυτών που αναφορικά με αυτό το θέμα σημειώνουν πως: «Η νομιμοποίηση της χρηματοδότησης των κομμάτων από ιδιωτικές εταιρείες έρχεται σε μία χρονική στιγμή που μειώνεται δραματικά το ποσό της κρατικής χρηματοδότησης. Αδυνατώντας το κράτος- λόγω της κρίσης- να χρηματοδοτήσει ένα αναγκαίο μέρος της λειτουργίας των κομμάτων είναι σα να τους λέει: “Στραφείτε στις εταιρείες και στα επιχειρηματικά συμφέροντα για να βρείτε τα λεφτά που χρειάζεστε για να επιβιώσετε”. Πιστεύει κανείς ότι με μερικά εικοσαχίλιαρα το χρόνο θα εξασφαλίσουν τα κόμματα τις οικονομικές προϋποθέσεις επιβίωσής τους; Όλοι ξέρουν, από τώρα, και δεν χρειάζεται η πράξη για να το αντιληφθούν, ότι τα λεφτά που θα δοθούν θα είναι πολύ περισσότερα. Και θα βρεθούν οι τρόποι να δοθούν νόμιμα».

«Ανώνυμες Εταιρίες» στη βουλή;


Ένα δεύτερο στοιχείο, του νομοσχεδίου που φανερώνει τον τρόπο που οι συντάκτες του αντιλαμβάνονται τα πολιτικά κόμματα αφορά στη διάταξη που λέει: «Τα πολιτικά κόμματα και οι συνασπισμοί κομμάτων τηρούν στην έδρα τους λογιστικά βιβλία Γ’ κατηγορίας». Τέτοια βιβλία, σήμερα, στην Ελλάδα κρατούν κυρίως οι Ανώνυμες εταιρείες. Δηλαδή ο νομοθέτης αντιμετωπίζει τα κόμματα ως Ανώνυμες Εταιρείες, τουλάχιστον ως προς το σκέλος του ελέγχου των οικονομικών τους. Κι αυτό στο όνομα της διαφάνειας!!! «Είναι τόσο διαφανείς οικονομικά οι Ανώνυμες Εταιρείες- τονίζουν οι γνωρίζοντες- ώστε το μοντέλο ελέγχου που εφαρμόζεται σ’ αυτές να θεωρείται ως πρότυπο διαφάνειας για τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων;». Εύλογο το ερώτημα αλλά πιο ενδιαφέρον θα ήταν να ακούσουμε μια απάντηση από κυβερνητικά χείλη.

Ο λαβύρινθος των κομματικών εσόδων…


Ως έσοδα των κομμάτων και συνασπισμών κομμάτων- πέραν της κρατικής χρηματοδότησης- το νομοσχέδιο, στο πρώτο άρθρο του, ορίζει ότι είναι: «τα ποσά που συγκεντρώνουν τα πολιτικά κόμματα και οι συνασπισμοί κομμάτων από πάσης φύσης οικονομική ενίσχυση από κάθε πηγή και ιδίως από τακτικές και έκτακτες εισφορές μελών, βουλευτών, υποστηρικτών, ψηφοφόρων και φίλων, οικονομικές εξορμήσεις, δωρεές, δάνεια, μερίσματα, τόκους, την εκμετάλλευση της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα». Από αυτή τη διάταξη γίνεται σαφές πως τα έσοδα των κομμάτων δεν ταυτίζονται με την προσφορά- οικονομική συνδρομή σε χρήμα αλλά είναι κάτι πολύ ευρύτερο που τελικά μπορεί να μετατραπεί σε χρήμα ή να λειτουργήσει ως πηγή άντλησης χρήματος.

Έτσι τα κόμματα, μπορούν να έχουν έσοδα από τακτικές και έκτακτες εισφορές των μελών, των φίλων, των οπαδών, των υποστηρικτών, των ψηφοφόρων τους, των βουλευτών τους, από οικονομικές εξορμήσεις αλλά και από δωρεές, από δάνεια, από τόκους, από μερίσματα μετοχών και από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Πέραν των άλλων, αυτό σημαίνει ότι τα κόμματα- κάτι που συνέβαινε νόμιμα και στο παρελθόν- θα μπορούν να έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή δικές τους εταιρείες ή συμμετοχή σε εταιρείες απ’ όπου μπορούν να αποκομίζουν οικονομικό όφελος, να αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα στα χρηματιστήρια και σε πάσης φύσεων χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες, να επενδύουν χρήματα με σκοπό το οικονομικό όφελος σε μετοχές, σε ομόλογα κ.ο.κ.

Για την προαναφερόμενη δραστηριότητα των κομμάτων και των πολιτικών συνασπισμών το νομοσχέδιο- όπως άλλωστε συνέβαινε και στο παρελθόν- δεν βάζει περιορισμούς. Όπως, επίσης, δεν βάζει περιορισμούς στα χρηματικά ποσά που θα μπορεί να αποκομίζει ένας πολιτικός φορέας από αυτή την δραστηριότητα. Πως θα μπορούσε άλλωστε να μπει περιορισμός στα χρήματα που θα πάνε στο ταμείο ενός κόμματος από τα κέρδη που αποφέρει μια δική του εταιρεία ή από την απόδοση που θα έχουν οι επενδύσεις του σε καταθέσεις ή χρηματοπιστωτικές πράξεις; Πως επίσης θα μπορούσε να μπει περιορισμός στις δωρεές ιδιωτών προς τα κόμματα; Αν π.χ. κάποιος ήθελε να δώσει το σπίτι του σε ένα κόμμα πως θα μπορούσε το κράτος να το απαγορεύσει αν η αξία του ακινήτου είναι πολύ μεγάλη; Η δωρεά σε είδος, μπορεί, από τον αποδέκτη να καταλήξει, στο τέλος, να ρευστοποιηθεί σε χρήμα αλλά δεν μπορεί να μπει σε χρηματικούς περιορισμούς την ώρα που γίνεται ώστε άλλες δωρεές να επιτρέπονται και άλλες να απαγορεύονται.

«Αγόρασε κι εσύ ένα κόμμα. Μπορείς»


Στο πλαίσιο των παραπάνω και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η χρηματοδότηση από επιχειρήσεις και επιχειρηματίες γίνεται πλέον νόμιμη, το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το πολιτικό χρήμα ανοίγει διάπλατες τις πόρτες για την ιδιωτικοποίηση των κόμματων. «Αν ένας επιχειρηματίας ή ένα όμιλος επιχειρήσεων θελήσει να αγοράσει ένα κόμμα, θα μπορεί εντελώς ελεύθερα να το πράξει», τονίζουν γνώστες του θέματος. Το σκεπτικό τους είναι πολύ απλό. Ο επιχειρηματίας ή ο όμιλος επιχειρήσεων δημιουργεί μια εταιρεία που εμφανίζεται ως εταιρεία του συγκεκριμένου κόμματος ή ως εταιρεία στην οποία συμμετέχει αυτό το κόμμα. Μέσω αυτής της εταιρείας θα χρηματοδοτείται από τον επιχειρηματία όλη η λειτουργία του φορέα χωρίς κανένα περιορισμό. Άλλος τρόπος είναι σε υπάρχουσες κομματικές εταιρείες οι ιδιωτικές μεγάλες επιχειρήσεις, οι ιδιώτες μεγαλοεπιχειρηματίες να διοχετεύουν δουλειές και μ’ αυτό τον τρόπο να χρηματοδοτούν ανεξέλεγκτα το κόμμα που επιθυμούν. Μια τρίτη μέθοδος είναι η δωρεά σε είδος που δεν έχει περιορισμούς και που στο τέλος θα ρευστοποιείται σε ζεστό χρήμα.

Από τα παραπάνω- και πλήθος άλλων παραδειγμάτων, όπως το παράδειγμα των εταιρειών στις ΗΠΑ που πληρώνουν νόμιμα τους κομματικούς στρατούς προς εξυπηρέτηση των κομμάτων της αρεσκείας τους- γίνεται φανερό πως η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για το πολιτικό χρήμα στην ουσία παραδίδει τα κόμματα στο ιδιωτικό κεφάλαιο ενώ υποκριτικά ισχυρίζεται το ακριβώς αντίθετο. Ταυτόχρονα επιβάλει το φακέλωμα των πολιτών που με μικροποσά ενισχύουν τα κόμματα που στηρίζουν. Ο πολίτης δεν έχει τρόπο να κρυφτεί για τα πέντε ή δέκα ή πενήντα ευρώ που θα δώσει στο κόμμα του. Αν τα δώσει, το νομοσχέδιο υποχρεώνει να καταγραφούν τα στοιχεία του και μ’ αυτό τον τρόπο να καταγραφεί ο ίδιος για την εκδήλωση του πολιτικού του φρονήματος.

Στο μέλλον, για να παραφράσουμε τη θρυλική φράση του Μπρεχτ[1], «τι θα είναι η πολιτική δίωξη ενός κόμματος μπροστά στην οικονομική ενίσχυση αυτού του κόμματος;»

------------------------------------------------------------------------

[1] Στην «Όπερα της Πεντάρας» (Die Dreigroschenoper) των Μπέρτολντ Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ ο «ήρωας» αναρωτιέται: «Κυρίες και κύριοι σκεφτείτε, τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της»

Δεν υπάρχουν σχόλια :