ΣΥΡΙΖΑ: Συνέδριο δεξιάς στροφής και ελέγχου

Του Γιώργου Πίττα

Το 1ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα συνέδριο δεξιάς στροφής και εσωκομματικού ελέγχου από τον Τσίπρα και την ηγετική ομάδα που τον περιστοιχίζει.

Η δεξιά αυτή στροφή έγινε πλήρως ορατή το Σάββατο, μέρα των ψηφοφοριών, με την καταψήφιση εκ μέρους του Τσίπρα και της πλειοψηφίας των συνέδρων που κατάφερε να ελέγξει, όλων των τροπολογιών που τέθηκαν σε αριστερή κατεύθυνση από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και την Αριστερή Πλατφόρμα:

Καταψήφισε την τροπολογία για μονομερείς ενέργειες και ολική διαγραφή του χρέους. Την τροπολογία για την εθνικοποίηση και κοινωνικοποίηση υπό εργατικό και κοινωνικό έλεγχο των τραπεζών και των στρατηγικής σημασίας τομέων και κλάδων της οικονομίας. Την τροπολογία για σύγκρουση και έξοδο από την Ευρωζώνη σαν απάντηση στους εκβιασμούς της τρόικας. Την τροπολογία για τις συνεργασίες “με όρους μετατοπίσεων προς τ’ αριστερά και όχι με όρους πίεσης για αναδίπλωση του ΣΥΡΙΖΑ προς την κεντροαριστερά και τις σοσιαλδημοκρατικές αυταπάτες”, πολύ περισσότερο με “τις δυνάμεις κεντροδεξιού προσανατολισμού, δυνάμεις του αστικού πολιτικού συστήματος και πολιτικούς εκπροσώπους της αστικής τάξης”.

Αντίθετα, όσον αφορά στο χρέος, η πρόταση που κατέληξε το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είναι στην ουσία μια πρόταση “αναδιαπραγμάτευσης” που οδηγεί σε ντε φάκτο αποδοχή μερικού τμήματος του χρέους που οι εργαζόμενοι και ο λαός θα κληθούν να συνεχίσουν να πληρώνουν.

Οι λεκτικοί λεονταρισμοί (του τύπου “αυτή η εντολή θα γίνει σεβαστή, θέλουν δε θέλουν, και από την κ. Μέρκελ και από τον κ. Σόιμπλε”), που εκτόξευσε ο Τσίπρας στο συνέδριο για ακόμα μια φορά δεν απαντάνε στο ερώτημα του πως. Γιατί η δική του “αναδιαπραγμάτευση” θα είναι πιο πετυχημένη από αυτές του ΓΑΠ, του Βενιζέλου, του Σαμαρά; Και αποδεικνύονται κενό γράμμα, όταν ο ίδιος και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ για άλλη μια φορά απορρίπτουν τις μονομερείς ενέργειες, δηλώνοντας πίστη στην ΕΕ και την ευρωζώνη, αρνούμενοι την κρατικοποίηση του τραπεζικού τομέα που ήδη ο λαός έχει πληρώσει από την τσέπη του, αρνούμενοι τον κοινωνικό και εργατικό έλεγχο.

Η πολιτική πρόταση που διατύπωσε ο Τσίπρας στο συνέδριο ήταν άνοιγμα προς την κεντροαριστερά και την δεξιά του “πολιτικού φιλελευθερισμού” σε αντιπαράθεση με την “ακροδεξιά του Σαμαρά”. Μια δεξιά στροφή που δεν αφορά τόσο την προσέγγιση ψηφοφόρων που θα μπορούσαν να δώσουν “αυτοδυναμία” στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τις συνεργασίες με στόχο μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, ένα “ευρύ μέτωπο νίκης και ανατροπής”. “Ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται. Η ριζοσπαστική Αριστερά θεωρεί ότι, ακόμη κι αν κερδίσει την αυτοδυναμία, είναι αναγκαία η διαμόρφωση του συνασπισμού των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων για την αλλαγή της χώρας” όπως έγραψε χαρακτηριστικά και η Αυγή.

“Σήμερα βρισκόμαστε σε μια εποχή που καθιστά αναγκαίο το μετασχηματισμό της Αριστεράς σε μια δύναμη πρωταγωνιστική, ηγετική και ηγεμονική, πράγμα που προσπάθησα να αποδώσω παρουσιάζοντας πέρυσι το οικονομικό πρόγραμμά μας μιλώντας για την ανάγκη μιας βίαιης ωρίμανσης της Αριστεράς” τόνισε από την πλευρά του ο Δραγασάκης - ένας από τους πρωταγωνιστές και υπουργούς ενός άλλου “ηγεμονικού μετασχηματισμού” της Αριστεράς που οδήγησε στην καταστροφική συγκυβέρνηση του ΣΥΝ με τη ΝΔ και στη συνέχεια το ΠΑΣΟΚ την περίοδο των κυβερνήσεων Τζανετάκη και Οικουμενικής Κυβέρνησης το 1989-90.

“Βίαιη ωρίμανση”

Για τον Τσίπρα, τον Παπαδημούλη, τον Δραγασάκη τον Σταθάκη και όλους τους πρωτεργάτες της “βίαιας ωρίμανσης” οι αναφορές στην Κομμούνα, την Ακροναυπλία και άλλα σύμβολα της Αριστεράς στην εναρκτήρια ομιλία του Τσίπρα ήταν ένας αναγκαίος αντιπερισπασμός για αυτήν την δεξιά στροφή, που αποδείχθηκε δύσκολος στην κατάποση.

Ο Μανώλης Γλέζος, δεν δέχτηκε να παραστεί στο “τιμητικό προεδρείο” και ήταν προκλητικά απών στην εναρκτήρια ομιλία του Τσίπρα, ενώ υποστήριξε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είχε φτάσει από το 3% στο 27% αν δεν είχαν προηγηθεί η αριστερή στροφή των προηγούμενων χρόνων και οι αντιμνημονιακές διακηρύξεις τονίζοντας: “Μοναχός ο ΣΥΝ δεν το είχε καταφέρει, πότε έμπαινε και πότε δεν έμπαινε στη Βουλή”. Μια βολή με στόχο τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, του οποίου τελευταία η εμφάνιση στο πλευρό του Τσίπρα σηματοδοτεί την πολιτική επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ στον ΣΥΝ της “αριστεράς και της προόδου” και ακόμα παρά πίσω.

“Ο ΣΥΡΙΖΑ μάχεται για μια κυβέρνηση της Αριστεράς και όχι της Κεντροαριστεράς ή της Κεντροαριστεροδεξιάς” είπε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης τονίζοντας ότι “αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει, ενδεχομένως, με τέτοιες προϋποθέσεις στην κυβέρνηση, θα παραμείνει σε αυτήν ελάχιστα και μόνο ως θλιβερή παρένθεση”. Ο Γιάννης Θεωνάς από την ΚΕΔΑ (ο οποίος, όπως και η Σόφη Παπαδόγιαννη από το Αριστερό Ρεύμα δεν εκλέχτηκε καν σύνεδρος λόγω σταυροδοσίας από την τοπική του επιτροπή), έκανε ανοιχτή κριτική στην προσέγγιση της κεντροαριστεράς χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της διάλυσης της Επανίδρυσης στην Ιταλία: “Δεν διδαχθήκαμε τίποτε από την Ιταλία και τις χώρες που είχαν τα μεγαλύτερα κομμουνιστικά κινήματα;” αναρωτήθηκε.

Τη σύνδεση με το εργατικό κίνημα προσπάθησε να καλύψει η πρόσκληση και παρουσία στο συνέδριο των προέδρων της ΠΟΕ-ΟΤΑ, ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ και ΠΟΣΠΕΡΤ (που αποτέλεσαν και το αγωνιστικό αντίβαρο της παρουσίας μιας σειράς “θεσμικών εκπροσώπων”, όπως για παράδειγμα την αμερικάνικη πρεσβεία που εκπροσώπησε ο β' γραμματέας της).

Υποτίμηση

Όμως υποβαθμισμένη ως εξαφανισμένη – δυστυχώς από όλες τις τάσεις – ήταν στο συνέδριο η ανάγκη και οι προτάσεις για κλιμάκωση της εργατικής δράσης με απεργίες διαρκείας και καταλήψεις. Την ίδια στιγμή που στους εργασιακούς χώρους κλιμακώνονται οι απεργίες και οι καταλήψεις ενάντια στις απολύσεις, μέσα στο συνέδριο περίσσεψαν τοποθετήσεις υποτίμησης του κόσμου που είναι “παθητικός” και λειτουργεί στη λογική της “ανάθεσης”.

Όσον αφορά στις διαδικασίες, τις προσυνεδριακές και το ίδιο το συνέδριο, αμφιβολίες, αν όχι απογοήτευση, έφερε σε αρκετούς αγωνιστές του ΣΥΡΙΖΑ η σχετικά χαμηλή συμμετοχή και η ελλιπής συζήτηση στις συνελεύσεις των τοπικών επιτροπών, ο φτωχός προσυνεδριακός διάλογος - με προθεσμίες και πλαφόν 100 υπογραφών - αλλά και η ίδια η διαδικασία στο γήπεδο του Ταεκβοντο γεμάτη “προεκλογικού τύπου ομιλίες για να προλάβουν τα δελτία των 9μμ” και “μισοάδεια και αδιάφορη” αμέσως μετά, όπως σχολίασε ένας σύνεδρος.

Η πρόταση εκλογής του προέδρου από το συνέδριο και όχι από την Κ.Ε σηματοδότησε την προσπάθεια εσωκομματικού ελέγχου από την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ - με έναν παρόμοιο τηρουμένων των αναλογιών τρόπο που χρησιμοποίησε πριν μερικά χρόνια για να εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο ΓΑΠ του “ενός εκατομμυρίου ψήφων” - χρησιμοποιώντας την απευθείας στήριξη της “βάσης” για να κλείσει τα στόματα όσων των αντιπολιτεύονταν. Τον ίδιο ακριβώς στόχο εξυπηρέτησε η επιμονή στη διάλυση των συνιστωσών στο όνομα ενός “κόμματος των μελών”. Για να το πούμε λίγο χοντροκομμένα μέχρι και όταν ξαναγίνει το επόμενο συνέδριο η “βάση μίλησε” και όλοι οι υπόλοιποι, κατά Τσίπρα, “διχασμένες προσωπικότητες”, “επιτήδειοι” και “μικροομάδες” δεν δικαιούσθε δια να ομιλείτε.

Αυτή η προσπάθεια ελέγχου καταψηφίστηκε από ένα όχι αμελητέο κομμάτι των συνέδρων όπως δείχνουν τα αποτελέσματα στην εκλογή για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ: Ο Τσίπρας πήρε 2477 ψήφους (74,04%), η Σίσσυ Βωβού 157 ψήφους, ο Πάνος Ηλιόπουλος 22 ψήφους, 68 σύνεδροι έριξαν άκυρο και 688 ψήφισαν λευκό. Στις εκλογές για την Κεντρική Επιτροπή, στις οποίες τελικά η Αριστερή Πλατφόρμα κατέβηκε με δικό της ψηφοδέλτιο, κατάφερε να εκλέξει το 30% των μελών της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Οι τροπολογίες της Αριστερής Πλατφόρμας, ψηφίστηκαν από μεγάλο κομμάτι συνέδρων.

Όμως, ο Τσίπρας πέτυχε να ελέγξει το συνέδριο παίρνοντας μια μεγάλη πλειοψηφία, τα τρία τέταρτα του Συνεδρίου. Αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο. Ηταν αποτέλεσμα της υποχωρητικής, συμβιβαστικής και ενίοτε στάσης σιωπής της αριστερής πτέρυγας του ΣΥΡΙΖΑ όλους τους προηγούμενους μήνες, στο όνομα της “ενότητας”, να “μην τρομάξουμε” τους ψηφοφόρους ενόψει της εκλογικής νίκης που έρχεται. Αλλά και της ατολμίας της στο επίπεδο των ταξικών αγώνων μέσα στους εργατικούς χώρους, όπου έχει βάση και δύναμη.

Όσον αφορά τις πρώην “συνιστώσες”, άλλες αυτοδιαλυόμενες, και πρωταγωνιστώντας στην δεξιά στροφή όπως η ΚΟΕ, και άλλες αυτοδιαλυόμενες “σε εύλογο χρόνο”, (μέσω ενός ακόμα συμβιβασμού) αποδείχθηκαν πολύ κατώτερες των περιστάσεων και του ριζοσπαστικού ρόλου που διεκδικούσαν ότι θα έχουν στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.

Η δεξιά στροφή που καταγράφηκε στο συνέδριο ανέδειξε τη σημασία που έχει σήμερα το χτίσιμο του τρίτου πόλου της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής αριστεράς, όχι μόνο όσον αφορά τους αγώνες, αλλά και για την προοπτική αυτού του κινήματος. Για τη διαγραφή του χρέους, την κρατικοποίηση των τραπεζών, την έξοδο από την ΕΕ και την ΟΝΕ, τον εργατικό έλεγχο, το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης που εισήγαγε στο κίνημα και την Αριστερά, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Πηγή:Εργατική Αλληλεγγύη