Τύμπανα πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης

Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου 

Kαθώς η Δύση αγκαλιάζει την κυβέρνηση κλεπτοκρατών και φασιστοειδών του Κιέβου, ενώ η Ρωσία καταλαμβάνει στρατιωτικά την Κριμαία, η ανθρωπότητα ζει την πιο επικίνδυνη κρίση από εκείνη των πυραύλων στην Κούβα

Οι δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν ήδη λάβει διαστάσεις μείζονος διεθνούς κρίσης, της πιο επικίνδυνης από την κρίση των πυραύλων στην Κούβα το 1962. Η μεγαλύτερη σε έκταση αμιγώς ευρωπαϊκή χώρα στην καρδιά της Ευρώπης (το Λβοφ είναι πάνω από τη Θεσσαλονίκη και το Κίεβο πάνω από την Κωνσταντινούπολη) βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης, έχοντας μετατραπεί σε πεδίο μετωπικής αντιπαράθεσης NATO - Ρωσίας.

Ξεχασμένοι από καιρό βρικόλακες βγαίνουν από τα χρονοντούλαπα της Ιστορίας για να στοιχειώσουν και πάλι τη Γηραιά Ήπειρο, σε μια ατμόσφαιρα πυράκτωσης των εθνικιστικών παθών και των ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων, που θυμίζουν λιγότερο Ψυχρό Πόλεμο και περισσότερο την Ευρώπη-φρενοκομείο στις παραμονές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Καθώς τα γεγονότα εξελίσσονται με κινηματογραφική ταχύτητα, δυσκολεύεται κανείς να αποτιμήσει το μέγεθος των ανατροπών που έχουν ήδη συντελεστεί μπροστά στα μάτια του.

Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένες Πολιτείες στήριξαν τη βίαιη ανατροπή ενός κλεπτοκράτη και ανίκανου μεν, πλην δημοκρατικά εκλεγμένου Προέδρου, του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με ένοπλη εξέγερση, στην οποία καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οργανωμένες και άριστα εξοπλισμένες παραστρατιωτικές ομάδες φασιστοειδών.

Υψηλοί αξιωματούχοι, όπως ο Αμερικανός γερουσιαστής Τζον ΜακΚέιν, η υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας του, Βικτόρια Νούλαντ, και ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, εμφανίζονταν χέρι χέρι στο Κίεβο με τον διαβόητο Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ. Τον ηγέτη του κόμματος «Σβόμποντα» (μέχρι πρότινος λεγόταν Εθνικοσοσιαλιστικό), που θεωρεί ότι για όλα τα προβλήματα της Ουκρανίας φταίει η «ρωσοεβραϊκή Μαφία» και εξυμνεί ως εθνικό ήρωα το συνεργάτη των Ναζί Στέπαν Μπαντέρα, ο οποίος προσπάθησε να φτιάξει ανεξάρτητο ουκρανικό κράτος πίσω από τα πάντσερ της Βέρμαχτ κατά την επέλασή τους στη Σοβιετική Ένωση το 1941.

Κλεπτοκράτες και φασίστες

Μακράν του να ενσαρκώνει τις «ευρωπαϊκές, δημοκρατικές αξίες», η νέα κυβέρνηση που εγκαταστάθηκε στο Κίεβο είναι ένας συνασπισμός φιλοδυτικών κλεπτοκρατών και φασιστών. Ο φιλοαμερινακός πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσένιουκ πρώην "επιχειρηματίας" και πουλέν της Γιούλια Τιμοσένκο -ενδεχομένος της πιο διεφθαρμένης Ουκρανής πολιτικού- διόρισε αναπληρωτές τον Αλεξάντερ Σικ, έναν πολιτικό που είναι στέλεχος του «Σβόμποντα» και θέλει να απαγορευτούν οι αμβλώσεις ακόμα και σε περιπτώσεις βιασμού, και τον Βολοντίμιρ Γκρόισμαν αχυράνθρωπο του ολιγάρχη «βασιλιά της σοκολάτας» Πέτρο Ποροσένκο.

Ο τελευταίος φημολογείται ότι είναι ένας από τους κυριότερους -ίσως ο κυριότερος- χρηματοδότες του διαβόητου «Δεξιού Τομέα» των δεξιών υπερεθνικιστών που πρωτοστάτησαν στην αιματοχυσία των προηγούμενων ημερών στο Κίεβο.

Τα φασιστοειδή μοιράστηκαν και τα βασικά αξιώματα στον τομέα της «ασφάλειας»: ο συνιδρυτής του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Αντρέι Παρούμπι ανέλαβε γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Άμυνας και Ασφάλειας, ενώ ο αρχηγός του «Δεξιού Τομέα», Ντιμίτρο Γιάρος έγινε αναπληρωτής γραμματέας.

Όπως αποκάλυψε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, η πραξικοπηματική εγκατάσταση της νέας κυβέρνησης απέκτησε επίφαση κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης χάρη στην κυνική αποστασία δύο διαβόητων κλεπτοκρατών, του ταταρικής καταγωγής Ρινάτ Αχμέτοφ και του βασιλιά του φυσικού αερίου Ντιμίτρι Φίρτας.

Βλέποντας τη ροή των πραγμάτων, οι δύο κλεπτοκράτες, που στήριζαν μέχρι πρότινος τον Γιανουκόβιτς, αποφάσισαν να αλλάξουν... άλογο και οδήγησαν (90 (!) βουλευτές που ελέγχουν σε αποστασία στηρίζοντας το νέο καθεστώς.

Απ την πρώτη στιγμή που ανέλαβαν την εξουσία τα μπουμπούκια της νέας κυβέρνησης όχι μόνο δεν επιδόθηκαν σε χειρονομίες συμφιλίωσης αλλά βάλθηκαν να εντείνουν τον ήδη εκρηκτικό εθνικό διχασμό κηρύσσοντας πόλεμο στους πολιτικούς αντιπάλους τους στις εθνικές μειονότητες και στη Ρωσία.

Τα πρώτα νομοσχέδια που κατέθεσαν προέβλεπαν να τεθούν εκτός νόμου το μέχρι χθες κυβερνών Κόμμα των Περιφερειών του Γιανουκόβιτς και το ΚΚ Ουκρανίας (πήρε 13,2% και εξέλεξε 32 βουλευτές στις τελευταίες εκλογές) και να χάσουν το status της επίσημης γλώσσας τα ρωσικά (σε μια χώρα όπου το ένα τρίτο των κατοίκων είναι ρωσόφωνοι) αλλά και oι άλλες μειονοτικές γλώσσες, συμπεριλανομένων των ελληνικών (η ομογένεια αριθμεί περί τους 150.000 ανθρώπους, ενώ 11 βουλευτές είναι ελληνικής καταγωγής).

Στο πολύκροτο βιβλίο του "Η μεγάλη σκακιέρα", που κυκλοφόρησε το 1998, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ επί Προεδρίας Τζίμι Κάρτερ Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι ήταν κατηγορηματικός: Η Ουκρανία πρέπει να κερδηθεί οπωσδήποτε από τη Δύση, γιατί χωρίς αυτή η Ρωσία θα είναι μόνο μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη, ενώ μαζί μ'αυτή θα ξαναγίνει παγκόσμια υπερδύναμη. Επομένως, η Ουάσιγκτον γνώριζε πολύ καλά, όταν ξεκινούσε αυτή τη μεγάλη περιπέτεια, ότι θα έπρεπε να αναμένει μια πολύ σκληρή απάντηση από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος, όπως έδειξε και ο πόλεμος-αστραπή κατά της Γεωργίας του Σαακασβίλι το 2008, μόνο για δειλία και αναποφασιστικότητα δεν μπορεί να κατηγορηθεί.

Η απάντηση του Πούτιν ήρθε γρήγορα και για όσους παρακολουθούν με στοιχειώδη σοβαρότητα τις εξελίξεις στην περιοχή ήταν απολύτως προβλέψιμη. Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο ξεσήκωσε το ρωσικό πληθυσμό στη στρατηγικής σημασίας Χερσόνησο της Κριμαίας (φτάνει το 60% του συνόλου), η οποία αποτελούσε τμήμα της Ρωσίας μέχρι το 1954 και φιλοξενεί το ναύσταθμο του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Επικαλούμενος την ανάγκη προστασίας των Ρώσων της Κριμαίας από τους εθνικιστές και τους φασίστες του Κιέβου, έστειλε Ειδικές Δυνάμεις του ρωσικού Στρατού να καταλάβουν όλα τα νευραλγικά σημεία της χερσονήσου. Από την Κυριακή η Κριμαία είναι πρακτικά ανεξάρτητο κράτος, υπό ρωσική προστασία, με τον πρωθυπουργό, τη Βουλή και τις Ένοπλες Δυνάμεις της: ο επικεφαλής του ουκρανικού Πολεμικού Ναυτικού, Ντενίς Μπερεζόφσκι, και σειρά άλλων αξιωματικών αυτομόλησαν από το Κίεβο και δήλωσαν αφοσίωση στις Αρχές της Κριμαίας, δηλαδή της Ρωσίας. Παράλληλα, το τοπικό Κοινοβούλιο αποφάσισε δημοψήφισμα με το ερώτημα της απόσχισης, ενώ την ίδια ώρα η ρωσική Δούμα απλοποιούσε τις διαδικασίες απορρόφησης εδαφών στη Ρωσική Ομοσπονδία.

Κατ' αυτό τον τρόπο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ξεκαθάρισε ότι η Κριμαία είναι και θα είναι, de facto ή και de jure, ρωσική, ανεξάρτητα από τις όποιες εξελίξεις στο Κίεβο - κάτι που μάλλον θα καταπιούν γογγύζοντας οι Δυτικοί, γιατί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να το αποτρέψουν, εξαιρουμένης μιας λογικά απίθανης άμεσης στρατιωτικής εμπλοκής του NATO με τη Ρωσία.

Παράλληλα, μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον της νέας κυβέρνησης του Κιέβου πραγματοποιήθηκαν στα κυριότερα αστικά κέντρα της Ανατολικής Ουκρανίας (Χάρκοβο, Ντονέτσκ κ.α.) όπου είναι συγκεντρωμένη η βαριά βιομηχανία και πλειοψηφεί το ρωσικό - φιλορωσικό στοιχείο. Σε ορισμένες από αυτές έγιναν και κινήσεις για δημοψηφίσματα με το ερώτημα της αυτονομίας κατά το πρότυπο της Κριμαίας, χωρίς ωστόσο να υπάρξει (ακόμη;) de facto κατάληψη της εξουσίας, κάτι που θα σήμαινε ουσιαστικά διχοτόμηση της χώρας.

«Κόκκινη γραμμή»

Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές ούτε το NATO ούτε η Ρωσία είχαν υπερβεί την «κόκκινη γραμμή» που θα οδηγούσε σε οριστική ρήξη. Αντιδρώντας στην κατάληψη της Κριμαίας, οι Δυτικοί σήμαναν την πένθιμη καμπάνα για το ούτως ή άλλως διακοσμητικού χαρακτήρα G-8, εξοστρακίζοντας τη Ρωσία από το κλαμπ των ισχυρών. Ενδεχόμενα οικονομικά αντίποινα, συμπεριλαμβανομένης της αποπομπής της Ρωσίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και της κατάργησης της ενεργειακής συμφωνίας της με τη Γερμανία, θα είχαν πολύ μεγαλύτερη σημασία και για τη ρωσική οικονομία και για το διεθνές γεωπολιτικό τοπίο.

Στο βαθμό όμως που δεν έχει οριστικοποιηθεί η διχοτόμηση της Ουκρανίας, μένει ανοιχτή μια στενή δίοδος προς έναν προσωρινό συμβιβασμό, με τη μετατροπή της χώρας σε αποκεντρωμένη ομοσπονδία ή και συνομοσπονδία και με ένα είδος «φινλανδοποίησης» της εξωτερικής της πολιτικής - όχι ένταξη στο NATO, εγγυήσεις στη Ρωσία. Όσο καθυστερεί, ωστόσο, παρόμοια λύση τόσο θα ενισχύονται οι δυνάμεις της πόλωσης και του ρεβανσισμού, που απειλούν την Ουκρανία με διάλυση και την Ευρώπη όλη με αφάνταστα επικίνδυνες περιπέτειες.

Δημοσιεύτηκε στα "Επίκαιρα"