Πέμπτη 9 Μαΐου 2013

Η ολοκλήρωση της αντιμεταρρύθμισης και η ανάγκη απάντησης

Tου Νίκου Μεταλληνού (*) 

Με την ψήφιση, στο πολυνομοσχέδιο, της αύξησης του ωραρίου των εκπαιδευτικών ολοκληρώθηκαν τα μέτρα και το θεσμικό πλαίσιο μίας από τις πλέον αντιδραστικές αντιμεταρρυθμίσεις στην ιστορία της Ελληνικής εκπαίδευσης.


Είχαν προηγηθεί:

1. Το σαρωτικό κύμα καταργήσεων-συγχωνεύσεων σχολείων.
2. Η σταδιακή κατάργηση ή υποβάθμιση των υποστηρικτικών δομών της εκπαίδευσης και της ειδικής αγωγής.
3. Το ΠΔ για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών το οποίο συγκροτεί έναν ασφυκτικό πυραμιδωτό μηχανισμό ελέγχου, όπου οι ευρισκόμενοι σε ανώτερες βαθμίδες αξιολογούν τους κατώτερους και τελικά όλο αυτό υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Παιδείας, αφού στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου. Επιπλέον με την σύνδεση της αξιολόγησης με τη μισθολογική και βαθμολογική εξέλιξη, η οποία γίνεται από βαθμό σε βαθμό με ποσοστώσεις ακόμη και αν όλοι οι κρινόμενοι κριθούν επαρκείς, διαμορφώνεται ένα απόλυτα ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον κάτι που θα έχει βαθειά αρνητική επίδραση στις επαγγελματικές και ανθρώπινες σχέσεις των εκπαιδευτικών με άμεση αντανάκλαση στους μαθητές.

4. Ο πρόσφατα ψηφισθείς νόμος 4142/2013, ο οποίος προβλέπει την συγκρότηση της λεγόμενης «Ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση». Η Αρχή αυτή είναι τόσο ανεξάρτητη, ώστε ο Πρόεδρος της διορίζεται απευθείας από τον Υπουργό Παιδείας και τα υπόλοιπα έξι μέλη της διορίζονται πάλι από τον Υπουργό ύστερα ουσιαστικά από πρόταση του Προέδρου. Με την σειρά της η «Ανεξάρτητη Αρχή» διορίζει πενταμελείς επιτροπές αξιολόγησης ανά διεύθυνση εκπαίδευσης. Με άλλα λόγια πρόκειται για μία παράλληλη «στεγανοποιημένη» από την υπόλοιπη εκπαίδευση δομή, υπό τον απόλυτο έλεγχο του εκάστοτε Υπουργού, η οποία αξιολογεί τους αξιολογητές και τους αξιολογούμενους. Στα καθήκοντά της μάλιστα είναι, σύμφωνα πάντα με το νόμο, να συμπεριλάβει «στα γενικά κριτήρια αξιολόγησης» και την αποτίμηση «της ποιότητας και αποτελεσματικότητας του διδακτικού και γενικότερου εκπαιδευτικού έργου, όπως τεκμηριώνεται ιδίως από την αξιολόγηση από τους μαθητές και από τα πρόσωπα που ασκούν την γονική τους μέριμνα». Πρόκειται για σύλληψη νοσηρού εγκεφάλου με διάφανο στόχο να φέρει σε αντιπαράθεση μαθητές και γονείς με τους εκπαιδευτικούς, να θέσει εκτός συζήτησης το περιεχόμενο και τους στόχους της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τελικά της ευθύνες αυτών που εκπονούν την εκπαιδευτική πολιτική, δηλαδή της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.

5. Το νέο πειθαρχικό δίκαιο έτσι όπως αναπροσαρμόστηκε από τον νόμο 4093/2012 (3ο μνημόνιο), με βάση το οποίο καταργείται το τεκμήριο της αθωότητας και τίθενται σε αργία, πριν εκδικαστεί η υπόθεση τους, όσοι ελέγχονται για πειθαρχικά ή ποινικά παραπτώματα.

6. Το υπό έκδοση ΠΔ σύμφωνα με το οποίο, όπως γράφτηκε στον τύπο και δεν διαψεύστηκε, προβλέπονται υποχρεωτικές μεταθέσεις εκπαιδευτικών στην περιφέρεια που ανήκουν ή σε όλη την Ελλάδα εφόσον κρίνονται υπεράριθμοι. Μάλιστα η διαδικασία ώστε να κριθεί κάποιος υπεράριθμος γίνεται ποιο αυστηρή, αφού αυτό συμβαίνει, όταν δεν μπορεί να καλύψει στην περιοχή του το 75% του υποχρεωτικού του ωραρίου. Ένας εκπαιδευτικός με άλλα λόγια που έχει υποχρεωτικό ωράριο 23 ώρες, σύμφωνα με το νέο ωράριο του πολυνομοσχεδίου και οι ώρες που μπορεί να καλύψει στην περιοχή του είναι 17 μπορεί να τεθεί σε καθεστώς υποχρεωτικής μετάθεσης και να βρεθεί σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας.

7. Οι νέες καταργήσεις-συγχωνεύσεις σχολείων που, όπως γράφτηκε στον τύπο και πάλι δεν διαψεύστηκε, θα ανακοινωθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Δεν είναι ο στόχος αυτού του σημειώματος να παρουσιάσει αναλυτικά τις πραγματοποιούμενες ανατροπές μέσα από το παραπάνω νομοθετικό πλέγμα, όμως καλούμε κάθε συνάδελφο να το διαβάσει προσεκτικά, για να καταλάβει ότι επιχειρείται η χειρότερη εκδοχή αυτού που αποκαλείται σχολείο της αγοράς. Στα πλαίσια αυτά ο εκπαιδευτικός καλείται να αναδομήσει τον κοινωνικό του ρόλο και την επαγγελματική του συμπεριφορά με κυρίαρχα στοιχεία πλέον σε αυτήν την υποταγή μέσο του φόβου(προφανώς αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος και μάλλον δεν υπάρχει γιατί η εξαγορά κοστίζει…), τον ανταγωνισμό και τελικά την διαμόρφωση ατομοκρατικής αντίληψης που είναι προϋπόθεση ώστε να υπηρετηθεί το λεγόμενο νέο σχολείο. Φυσικά πρόκειται για ένα φιλόδοξο εγχείρημα. Η φυσιογνωμία του Έλληνα εκπαιδευτικού έχει γενικά προοδευτικά χαρακτηριστικά και λόγο της κοινωνικής του προέλευσης, αλλά και γιατί «δέθηκε» ιστορικά με το διαχρονικό αίτημα των λαϊκών στρωμάτων της χώρας μας να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι από το χώρο των δασκάλων και των καθηγητών Μ.Ε. προέκυψαν σημαντικές προσωπικότητες και αξιόλογοι διανοούμενοι του εργατικού κινήματος, αλλά αυτό είναι μία άλλη συζήτηση. Παρ΄ όλα αυτά η επιχείρηση «αναμόρφωσης» των εκπαιδευτικών έχει ξεκινήσει.

ΓΙΑΤΙ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΩΡΑ


Καλόπιστα ορισμένοι και κακόπιστα άλλοι αναρωτιούνται γιατί οι καθηγητές συζητούν απεργία τώρα, μέσα στις εξετάσεις. Κατ΄ αρχην σωστά γράφτηκε ότι τη στιγμή δεν τη διάλεξαν οι καθηγητές, αλλά η κυβέρνηση, που παραμονές Μεγάλης Εβδομάδας θεσμοθέτησε την αύξηση του εκπαιδευτικού ωραρίου. Και για όσους αθώα δήθεν μας εγκαλούν ότι κάνουμε μεγάλη φασαρία για δύο ώρες ακόμη μάθημα, τους λέμε ότι οι δύο ώρες ήταν η τελευταία ή από τις τελευταίες ψηφίδες του παζλ. Ο καθένας πια και ο πλέον αφελής ή ο πλέον δύσπιστος, καταλαβαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί θα αποτελέσουν την μεγάλη δεξαμενή από την οποία θα αντληθούν οι δεκάδες χιλιάδες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων που έρχονται. Και βέβαια, όταν κινδυνεύει το ψωμί σου, δεν κάνεις μία 24ωρη ή 48ωρη απεργία, αλλά ΑΠΕΡΓΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ.

Να θυμίσουμε ακόμα ότι της αύξησης του εκπαιδευτικού ωραρίου προηγήθηκε, όχι τυχαία, ένα κύμα τρομοκρατίας στα πλαίσια του οποίου εκπαιδευτικοί θέτονταν σε αργία ή απειλούνταν με αυτήν για θέματα που αφορούσαν από εκκρεμούσες δικαστικά αντιδικίες τους με ιδιώτες πλημμεληματικού μάλιστα χαρακτήρα, έως υποθέσεις που αφορούσαν την πολιτική ή την συνδικαλιστική τους δράση και στάση. Και δεν τελειώνει εδώ, να θυμίσουμε επιπλέον τις φήμες που κυκλοφόρησαν σε όλη την Ελλάδα για δήθεν επιδρομές Επιθεωρητών δημόσιας διοίκησης σε σχολεία. Οι φήμες αυτές έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι ξεκίνησαν από υψηλόβαθμα στελέχη της εκπαίδευσης και πάντως αξιοποιήθηκαν από ορισμένα από αυτά προκειμένου να ενταθούν οι πιέσεις, που σε ορισμένες περιπτώσεις τελεσφόρησαν, για αύξηση του χρόνου παραμονής των εκπαιδευτικών στο σχολείο πέραν του προβλεπόμενου από την νομοθεσία.

Η ΑΠΕΡΓΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΙ


Ο Ν. Μακιαβέλλι στον γνωστό βιβλίο του «Ο ηγεμόνας» αναρωτιέται, σε κάποιο σημείο, αν αυτός που εξουσιάζει πρέπει να διαλέξει μεταξύ της αγάπης και του φόβου του λαού, τι είναι προτιμότερο και καταλήγει ότι «είναι πολύ πιο ασφαλές να τον φοβούνται παρά να τον αγαπούν». Έχει δίκιο, γιατί ο φόβος είναι αρχέγονο συναίσθημα που δεν μπορείς να το ελέγξεις, εκτός εάν….., νοιώσεις πως δεν έχεις να χάσεις τίποτε άλλο. Όλες οι κυβερνήσεις κατά την περίοδο της κρίσης έκαναν περίσσεια χρήση, αν όχι κατάχρηση του φόβου, ώστε να περάσουν τα βάρβαρα μέτρα που εξοντώνουν τους εργαζόμενους της χώρας μας. Αν τα μέτρα, που αναφέραμε στη αρχή, αρχίζουν να εφαρμόζονται τότε οι συνθήκες ζωής και εργασίας μας θα είναι αφόρητες από τον Σεπτέμβρη και πολλοί θα οδηγηθούν στην απόλυση. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να καταλάβουν ότι δεν έχουν τίποτε άλλο να χάσουν. Είναι αλήθεια ότι η άκαμπτη στάση, στα αιτήματα των εργαζομένων, που επέδειξαν όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις λειτουργεί αποθαρρυντικά. Όμως ξέρουμε (οι εργαζόμενοι) και ξέρουν (οι κυβερνώντες και τα συμφέροντα που εκπροσωπούν) ότι η κοινωνική κατάσταση είναι εκρηκτική και θα γίνει περισσότερο, γιατί τον Ιούνιο προγραμματίζονται 2.000 απολύσεις και 12.500 «διαθεσιμότητες» δημοσίων υπαλλήλων. Αν η κυβέρνηση ποντάρει στην ενεργοποίηση του κοινωνικού αυτοματισμού και κανιβαλισμού σε μία απεργία των καθηγητών, παίζει με τη φωτιά, γιατί αντί γι΄ αυτό μπορεί να προκαλέσει κοινωνική ανάφλεξη. Όσο με αφορά εύχομαι μία απεργία των εκπαιδευτικών να γίνει η θρυαλλίδα που θα θέσει την κοινωνία σε κίνηση. Πάντως και ανεξάρτητα από το τελευταίο ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΤΙΜΗΣ για τους εκπαιδευτικούς, αλλά και παρακαταθήκη για το μέλλον, να καταγράψουν την κάθετη αντίθεση τους στο έγκλημα που επιτελείται στη δημόσια εκπαίδευση της χώρας.

Να αποφασίσουμε να πεινάσουμε μία, δύο, τρείς εβδομάδες προκειμένου να ανακόψουμε τον αρμαγεδδώνα στην εκπαίδευση και να σώσουμε το ψωμί χιλιάδων από εμάς. Να ανοίξουμε επιτέλους την συζήτηση με την κοινωνία, να της δώσουμε να καταλάβει πως υπερασπιζόμαστε ότι έχει κατακτηθεί και ότι έχει απομείνει από την δημόσια εκπαίδευση, αλλά και μία άλλη προοπτική γι΄ αυτήν στην οποία θα είναι αντίστοιχη των προσδοκιών και των αναγκών των εργαζομένων, πραγματικά δημόσια και πραγματικά δωρεάν.

Μπορεί, λέγεται, να μας επιστρατεύσουν, ας το κάνουν, δεν θα είναι ήττα δικιά μας κάτι τέτοιο, αλλά της κυβέρνησης που δε διστάζει συστηματικά να καταργεί το δικαίωμα στην απεργία με τη χρήση του αντισυνταγματικού μέτρου της επιστράτευσης. Προσωπικά το μόνο που φοβάμαι είναι το αν η πλειοψηφία των συναδέλφων έχει κατανοήσει το διακύβευμα. Άλλα αυτό δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το μάθουμε, αν δε δοκιμάσουμε να θέσουμε τον κλάδο σε κίνηση μετωπικής και όχι εθιμοτυπικής σύγκρουσης, πάντα βέβαια με τις κατακτημένες συλλογικές διαδικασίες και λειτουργίες του συνδικαλιστικού κινήματος, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως σε αυτή την συγκυρία υπερασπιζόμαστε και το δικαίωμα της συνδικαλιστικής οργάνωσης και δράσης που από πολλές μεριές αμφισβητείται ευθέως.

(*) Ο Νίκος Μεταλληνός είναι πρόεδρος της ΕΛΜΕ Κέρκυρας

Δεν υπάρχουν σχόλια :