Εποχή ριζικών ανατροπών

Του Γιώργου Δελαστίκ*

Τίποτα δεν θα μείνει όρθιο τους μήνες και τα χρόνια που θ’ ακολουθήσουν στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης! Ζούμε σε μια εποχή ραγδαίων ανακατατάξεων και ανατροπών. 

Ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει γίνει πιο αρπακτικός και πιο ληστρικός παρά ποτέ, αδιαφορώντας πλέον για την ενσωμάτωση στο σύστημα του κοινωνικών τάξεων, στρωμάτων και ομάδων. Οι ζάμπλουτοι είναι πιο πλούσιοι παρά ποτέ την ίδια ώρα που η ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες υποβαθμίζεται. Εκατομμύρια λαού έχουν ξεχυθεί με ορμή στους δρόμους.

Προς τα πού θα πάει η κατάσταση είναι αδύνατο να το προβλέψει κανείς αυτή τη στιγμή. Το βέβαιο είναι ότι το παλιό – δηλαδή η σημερινή κατάσταση – θα καταρρεύσει οπωσδήποτε. Με τι θα αντικατασταθεί είναι άγνωστο. Για την ώρα, το πάνω χέρι το έχουν οι αστικές δυνάμεις. Αυτό είναι φυσικά αρνητικό, αλλά σε τέτοιες εποχές γενικευμένης καπιταλιστικής κρίσης μπορεί να αλλάξει αστραπιαία. Το 1941, για παράδειγμα, το ΚΚΕ ήταν ανύπαρκτο, με την Κεντρική Επιτροπή του χαφιεδωμένη από τους ασφαλίτες του Μανιαδάκη. Τρία χρόνια αργότερα, το 1944, το ΚΚΕ μέσω του ΕΑΜ ήταν παντοδύναμο, είχε μαζί του ολόκληρο τον ελληνικό λαό, άσχετα από την πολιτική ανικανότητα της ηγεσίας του να μετουσιώσει σε πράξη λαϊκής εξουσίας και σοσιαλιστικής ανατροπής την ισχύ που του είχε δώσει ο λαός. 

Σε συνθήκες σαν αυτές που ζούμε, οι αλλαγές μπορεί να λάβουν χώρα με κατακλυσμιαίο τρόπο, αν έχουν πρωταγωνιστές τους εργαζόμενους και τις πλατιές λαϊκές μάζες. Μόνο που οι μάζες πρέπει να έχουν πολιτικό όραμα και πολιτική ηγεσία με θέληση και δυνατότητες να μπορεί να μετουσιώσει σε πραγματικότητα το όραμα το οποίο η ίδια επαγγέλλεται και ο λαός προσδοκά. Χωρίς αυτό οι εξεγέρσεις μετατρέπονται σε κοινωνικές εκρήξεις, οι οποίες ποτέ δεν οδηγούν σε ανατροπή του συστήματος που προκάλεσε την εξέγερση.

Η απλή άρνηση της υφιστάμενης κατάστασης οδηγεί σε ανατροπές του υφιστάμενου πολιτικού σκηνικού αλλά όχι σε ανατροπή του υφιστάμενου καθεστώτος. Δημιουργεί δυνατότητες πολλαπλών επιλογών μέσω νέων κομμάτων που ενδεχομένως μπορεί να βελτιώσουν κάποιες πτυχές της ασκούμενης πολιτικής, σε καμιά περίπτωση όμως δεν ανατρέπουν, δεν θίγουν την ουσία της πολιτικής αυτής. Αυτό ακριβώς έγινε στην Ελλάδα με το μηνμόνιο, το οποίο έχει ήδη ανατρέψει εκ βάθρων το πολιτικό σκηνικό. Διέλυσε το ΠΑΣΟΚ, κατεβάζοντας το από το 44% στο 12%. Συρρίκνωσε τη ΝΔ σε ποσοστό οριακά κάτω από το 30%, καθώς από το 33,47% του 2009 την πήγε στο 29,66% του περσινού Ιουνίου. Κατακρήμνισε έτσι το άθροισμα των δυο κομμάτων πυλώνων του συστήματος από το 77,4% του 2009 στο… 41,9%, σχεδόν στο μισό! Παράλληλα εκτόξευσε τα «αντιμνημονιακά» κόμματα – όπως τα εκλαμβάνουν όσοι τα ψηφίζουν, όχι όπως τα κρίνουμε εμείς – από το 4,6% του ΣΥΡΙΖΑ και το 0,29% της Χρυσής Αυγής του 2009 στο 34,36% πέρυσι τον Μάιο (ΣΥΡΙΖΑ 16,8%, Ανεξάρτητοι Έλληνες 10,6% και Χρυσή Αυγή 7%) και ακόμη περισσότερο, στο 41,3% τον Ιούνιο, ένα μόλις μήνα αργότερα (ΣΥΡΙΖΑ 26,9%, Ανεξάρτητοι Έλληνες 7,5% και Χρυσή Αυγή 6,9%). Η αύξηση από το 4,6% στο 41,3% συνιστά τεκτονικό σεισμό από πλευράς πολιτικού σκηνικού, αλλά όπως είδαμε τίποτα ουσιαστικό δεν άλλαξε από πλευράς ασκούμενης πολιτικής. Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας δεν οδήγησε την αστική τάξη και τους ευρωπαίους επικυρίαρχους σε καμιά παραχώρηση βελτίωσης της κατάστασης των εργαζομένων.

Ο λόγος είναι απλός: οι αστοί, οι Γερμανοί και η ΕΕ γνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συνιστά απειλή για τα συμφέροντα τους! Όταν ο Αλέξης Τσίπρας δηλώνει από το Τέξας ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει και δεν θα το κάνει, δεν θα εξέλθει εθελοντικά από την Ευρωζώνη» και ο Γιάννης Δραγασάκης επιβεβαιώνει ότι «πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για ρήξη, αλλά εντός της ευρωζώνης πάντα», το παιχνίδι έχει τελειώσει οριστικά και αμετάκλητα. Τελεία και παύλα. 

Έπειτα από αυτό, όσο πιο δεξιά μετατοπίζονται οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ τόσο πιο κοντά έρχεται προς την εξουσία και τόσο περισσότερο απομακρύνονται οι ελπίδες να υπάρχουν έστω και ψήγματα αριστερής πολιτικής σε κάποια μέτρα που θα πάρει όταν θα βρεθεί στην κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα ωθηθεί στη θέση του πρώτου κόμματος όταν γίνουν βουλευτικές εκλογές από τα απελπισμένα κοινωνικά στρώματα που βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο διαρκώς να υποβαθμίζεται. Αυτά τα στρώματα όμως σε καμιά περίπτωση δεν θέλουν αριστερή πολιτική. Αυτό που ονειρεύονται είναι μια επιστροφή όσο το δυνατόν πιο κοντά στο επίπεδο ζωής που είχαν το 2009! 

Αυτό φυσικά είναι τελείως ανέφικτο, αλλά είναι πανίσχυρο κίνητρο για να δοκιμάσουν μήπως το πετύχουν ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ. Αυτών τα συμφέροντα και τις ελπίδες εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός βέβαια το οποίο καμιά σχέση δεν έχει με αριστερή κυβέρνηση (που έτσι κι αλλιώς αποκλείεται να είναι μια κυβέρνηση με πυρήνα τον ΣΥΡΙΖΑ) και με αριστερή πολιτική. Ταχύτατα οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ θα απογοητευθούν από την πολιτική που θα ασκήσει, όταν έρθει στην εξουσία. Το πολιτικό πρόβλημα όμως θα παραμείνει και θα είναι εκρηκτικό. Το ζητούμενο είναι να μπορέσει στην συνθήκες αυτές να πάρει το πάνω χέρι και να βάλει τη σφραγίδα της στις εξελίξεις η αντικαπιταλιστική Αριστερά. Τιτάνιο καθήκον, αλλά πολύ πιο εφικτό από όσο φαντάζονται πολλοί!

*Δημοσιεύθηκε στο «Πριν» την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013