Δευτέρα 12 Μαΐου 2014

Το λάθος soundtrack των εκλογών

Του Αρη Χατζηστεφάνου

Υπάρχουν σοσιαλιστικά κόμματα που διαφημίζουν το μπαρμπούτι και την πορνεία; Μπορεί ένας υποψήφιος Αμερικανός πρόεδρος να κατεβαίνει στις εκλογές με τραγούδια κομμουνιστών συνθετών; Στην ιστορία των προεκλογικών συγκεντρώσεων όλα είναι εφικτά.


Βασιλεύς Βασιλέων, Βασιλεί Βοήθει, έλεος, έλεος Επουράνιε Θεέ…
Μές στην Αγια Σοφιά θα βρεθούμε ξανά λειτουργία μελλοντική οι Ελληνες μαζί.
Τραγούδι από προεκλογική εκστρατεία της Ν.Δ.

Ο ομιλητής είχε καθυστερήσει. Ο κόσμος δεν έκρυβε πλέον την οργή του και το επικοινωνιακό επιτελείο αδυνατούσε να διαχειριστεί την κρίση. Μέχρι τη στιγμή που η μπάντα, που θα συνόδευε τον υποψήφιο πολιτικό με τον εθνικό ύμνο, άρχισε να σιγοπαίζει το τραγούδι «Happy days are here again». Το ημερολόγιό μας γράφει 1932 και για αρκετούς ερευνητές είναι η πρώτη στιγμή στην Ιστορία που ένας υποψήφιος Αμερικανός πρόεδρος, και συγκεκριμένα ο Φράνκλιν Ρούσβελτ, θα χρησιμοποιήσει ένα εμπορικό τραγούδι στην προεκλογική του εκστρατεία. Διακόπτοντας μια παράδοση δεκαετιών, που ήθελε τους υποψηφίους να γράφουν δικά τους τραγούδια, η νέα πρακτική εξασφάλιζε ότι η μουσική επένδυση θα ήταν άμεσα αναγνωρίσιμη από τους ψηφοφόρους και θα είχε μια σχετική ποιότητα. Τα προβλήματα ξεκινούσαν είτε όταν τα εκλογικά επιτελεία των κομμάτων δεν έδιναν προσοχή στους στίχους των τραγουδιών είτε όταν μερικά κομμάτια είχαν ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση που προκαλούσε τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ενα από τα μεγαλύτερα λάθη, παραδείγματος χάριν, στην ιστορία των αμερικανικών εκλογών ήταν η απόφαση της ομάδας του Ρόναλντ Ρέιγκαν να κατέβει στις εκλογές με το «Born in the USA» του Μπρους Σπρίνγκστιν. Σε αντίθεση με τον «πατριωτικό» τίτλο του, το τραγούδι ήταν ένας αντιπολεμικός ύμνος για τις σφαγές στο Βιετνάμ – ακριβώς δηλαδή το αντίθετο από ό,τι πρέσβευε ο γελαδάρης ατάλαντος ηθοποιός, που, όταν έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ, συνέχισε τις σταυροφορίες της Ουάσινγκτον σε όλο τον κόσμο.

Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως ήταν ότι κανένας δεν σκέφτηκε να ρωτήσει τον δημιουργό αν θα ήθελε να χρησιμοποιηθεί το τραγούδι του σε προεκλογική εκστρατεία των Ρεπουμπλικανών. Και ο Μπρους Σπρίνγκστιν ήταν απόλυτος: «Ή το αφαιρείτε τώρα ή θα έχετε να κάνετε μαζί μου».

Σε ανάλογη παγίδα έπεσε μερικά χρόνια αργότερα και ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, όταν πίστεψε ότι μπορούσε να δανειστεί για την προεκλογική του εκστρατεία έναν από τους ύμνους της αμερικανικής φολκ σκηνής – το «This Land is Your Land» του Γούντι Γκάθρι. Το βασικό πρόβλημα εδώ ήταν ότι ο Γκάθρι είχε υπάρξει μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, καταδίκαζε με κάθε ευκαιρία τις δυνάμεις της αγοράς και τον οικονομικό φιλελευθερισμό (τον οποίο θεωρούσε υπεύθυνο για τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930) και δήλωνε οπαδός ενός παρεμβατικού κράτους που θα λειτουργούσε προς το συμφέρον των πολλών.

Οι Ευρωπαίοι επικοινωνιολόγοι έχουν υποπέσει σε αρκετά ακόμη ανάλογα ατοπήματα. Το 2005 το επιτελείο της Ανγκελα Μέρκελ θεώρησε σκόπιμο να δανειστεί το περίφημο «Angie» των Rolling Stones, το οποίο αναφέρεται σε έναν χωρισμό. Το αποτέλεσμα ήταν ότι χιλιάδες χριστιανοδημοκράτες ψηφοφόροι περίμεναν την υποψήφιά τους στις προεκλογικές ομιλίες ακούγοντας τους παρακάτω στίχους: «Χωρίς αγάπη στην ψυχή μας και χρήματα στις τσέπες μας, δεν είμαστε καθόλου ευχαριστημένοι… Ολα μας τα όνειρα γίνονται καπνός και εγώ σιχαίνομαι τη θλίψη στα μάτια σου».

Το συγκεκριμένο τραγούδι ίσως να είχε μεγαλύτερη επιτυχία στην ευρωπαϊκή περιφέρεια των ελλειμμάτων και του χρέους, που δημιουργεί η λειτουργία της ευρωζώνης. Οι δικοί μας υποψήφιοι όμως είχαν φροντίσει να κάνουν τις δικές τους γκάφες στη μουσική επένδυση των προεκλογικών εκστρατειών τους.

Το ΠΑΣΟΚ, λόγου χάρη, έπεσε από πολύ νωρίς στη μαρμίτα της επικοινωνιακής αποτυχίας όταν επέλεξε για τις προεκλογικές του συγκεντρώσεις τη συλλογή ποιημάτων Κάρμινα Μπουράνα – στη γνωστή μελοποίηση του Καρλ Ορφ. Η συλλογή Κάρμινα Μπουράνα είναι γεμάτη αναφορές σε ερωτικές ακολασίες, ανήθικες προτάσεις, υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών αλλά και στο παιχνίδι της κυβείας – γνωστό στις μέρες μας και ως μπαρμπούτι. Ειδικά το ποίημα «O Fortuna!», που ακουγόταν για χρόνια στις συγκεντρώσεις των «σοσιαλιστών», αναφέρεται στην τραγική κατάσταση στην οποία μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος αν αφεθεί στις δυνάμεις της μοίρας. Μια κατάσταση που, όπως λένε οι στίχοι, μπορεί να συνθλίψει και την πιο… κραταιά εξουσία.

Η Νέα Δημοκρατία αμφισβήτησε ακόμη και τον βασικό κανόνα που λέει ότι δεν γράφουμε δική μας μουσική, αν δεν είμαστε σίγουροι για την επιτυχία της. Ετσι, πριν από μια δεκαετία, όταν τη μουσική επένδυση των εκλογικών συγκεντρώσεων είχε αναλάβει ο Σταμάτης Σπανουδάκης, οι ψηφοφόροι άκουσαν με φρίκη το άσμα «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα και τη Θέλουμε».

Τα μέλη της ΔΑΠ, πάντως, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να τραγουδούν για χρόνια το «Θα 'ρθεις σαν αστραπή», στο οποίο ο ίδιος συνθέτης μάς καλεί να ανακαταλάβουμε την Κωνσταντινούπολη στο όνομα του βασιλιά και του Θεού. Τώρα, πάντως, πρέπει να ξεχάσουν ακόμη και αυτό τον ακροδεξιό, εθνικιστικό τους ύμνο, από τη στιγμή που ο Σπανουδάκης χαρακτήρισε τη Νέα Δημοκρατία «ό,τι χειρότερο έχει υπάρξει στη ζωή αυτού του τόπου» και άρχισε να παραπονιέται για τον αποκλεισμό (!) της Χρυσής Αυγής από τα μέσα ενημέρωσης.

………………………………………

Info


Δείτε


The Music Minefield
Διαδικτυακό διαδραστικό αφιέρωμα του πρακτορείου Associated Press σε όλες τις λάθος μουσικές επιλογές των υποψήφιων προέδρων στις αμερικανικές εκλογές.

Ακούστε


This land is my Land
Το «παρεξηγημένο» τραγούδι του κομμουνιστή Γούντι Γκάθρι αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της αμερικανικής μουσικής παράδοσης του 20ού αιώνα.


Δεν υπάρχουν σχόλια :