Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2012

H απόφαση του Eurogroup και οι πανηγυρισμοί ή η πολιτική ως θέατρο

Της Αριάδνης Αλαβάνου


Όποιος είδε τη Δευτέρα το βράδυ του κυβερνητικούς παράγοντες στην τηλεόραση στις εκπομπές “αναμονής της δόσης”, ασφαλώς θα διαπίστωσε ότι αποτελούσαν τις προσωποποιήσεις του ψεύδους, του φιλοτομαρισμού, του κυνισμού. 
Δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους που θα είχαν κάτι να “πουλήσουν” για την πολιτική τους επιβίωση. 
Τη διαβόητη δόση των δισεκατομμυρίων ευρώ για την οποία είχαν πράξει το ειδεχθές καθήκον τους: την ψήφιση του τρίτου μνημονίου με εκβιασμούς, συνταγματικές παραβιάσεις και όλα αυτά που κάνουν συνήθως οι κατά τα άλλα λάτρεις της αστικής δημοκρατίας.


Η διαδικασία του Eurogroup επί δυο εβδομάδες δεν ήταν παρά ένα θέατρο, που επέτρεψε σε όλους να παίξουν το ρόλο του νικητή. Στην ελληνική κυβέρνηση γιατί πήρε τη “δόση” της. Στο ΔΝΤ γιατί τάχα επέβαλε τους όρους του για το ύψος του χρέους το 2020. Στην ΕΚΤ γιατί δεν θα κουρευτούν τα ελληνικά ομόλογα που κρατά. Στους Γερμανούς γιατί δεν έκαναν πίσω από τις θέσεις τους - που είναι και οι μόνοι που έχουν πραγματικό λόγο να πανηγυρίζουν. Μέχρι την επόμενη φάση της μη βιωσιμότητας του χρέους και του κλυδωνισμού της Ευρωζώνης, που η πλειονότητα των διεθνών αναλυτών τοποθετεί πολύ σύντομα, ίσως μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2013.

Τα πραγματικά γεγονότα συνίστανται από τα εξής στοιχεία:

- Από μια εικασία ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 124% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) το 2020 και στο 110% το 2022, στο σημείο που ήταν δηλαδή πριν ξεκινήσει η “διάσωση” από τους Ευρωπαίους σωτήρες μας.Σωστά ρωτά μια Αμερικανίδα αρθρογράφος της Wall Street Journal: “Γιατί τόση φασαρία για το χρέος το 2020, όταν δεν ξέρουμε πόσο θα είναι το 2013;” Ερώτηση κρίσιμη πράγματι: με την ύφεση που προβλέπεται όχι στο 4,5% του ΑΕΠ, που λέει ο ΟΟΣΑ, αλλά πολύ περισσότερο, όλοι ξέρουν ότι τα ποσοστά του χρέους ως προς το ΑΕΠ είναι αυθαίρετα και απλώς προσποιούνται.

Τα μέτρα που αποφάσισε το Eurogroup και υποτίθεται ότι θα οδηγήσουν στη μείωση του χρέους είναι α) η επαναγορά ελληνικού χρέους σε τιμή πολύ χαμηλότερη από την ονομαστική, αλλά αρκετά υψηλότερη από την αγοραία για τους ιδιώτες επενδυτές που θα βγουν και πάλι κερδισμένοι, ενώ η ασαφής διατύπωση μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω “κούρεμα” ομολόγων των ασφαλιστικών ταμείων και των ελληνικών τραπεζών που θα κληθεί να πληρώσει και πάλι ο λαός μέσω δανεισμού. β) Η επιστροφή των κερδών που αποκόμισε η ΕΚΤ πάνω στην πλάτη μας αγοράζοντας ελληνικά ομόλογα φθηνά, ενώ το ελληνικό κράτος τα πλήρωνε στην ονομαστική τους τιμή. γ) Η μείωση κατά 1% του επιτοκίου του πρώτου δανείου του 2010, που ήταν 5-6%, ανάλογα με τη διάρκεια των δανείων. Σημειωτέον ότι η γερμανική κρατική τράπεζα KFW που χορήγησε δάνεια στην Ελλάδα με τα παραπάνω επιτόκια δανείζεται από την ΕΚΤ με επιτόκιο 1%. δ) Η μείωση κατά 0,1% των εγγυήσεων που καταβάλλει η Ελλάδα για δάνεια του Προσωρινού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). ε) Η επέκταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από τον EFSF κατά 15 χρόνια. στ) Η αναβολή καταβολής τόκων για 10 χρόνια.
Με αυτούς τους τρόπους υποτίθεται ότι θα μειωθεί βραχυπρόθεσμα το δημόσιο χρέος κατά 40 δισ. ευρώ ή 20% του ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα όμως, αυξάνεται κατά 43,7 δισ. ευρώ και είναι ιδιαζόντως απεχθές αφού μεγάλο μέρος του πάει στις τράπεζες.

-Η ελληνική κυβέρνηση θα λάβει 34,4 δισ. ευρώ στις 13/12 υπό τον όρο ότι θα εγκριθούν από τα κοινοβούλια των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Απ' αυτά τα 23,8 θα πάνε πεσκέσι στις τράπεζες και 10,6 για τις “δημοσιονομικές ανάγκες”, δηλαδή κατά κύριο λόγο για πληρωμή ομολόγων δανεισμού που λήγουν τον Δεκέμβριο. Τρεις μικρότερες δόσεις των 9,3 δισ. ευρώ συνολικά θα δοθούν μέχρι τον Μάρτιο του 2013.
Η καταβολή τους συνδέεται άμεσα με την εφαρμογή των νέων αιματηρών μέτρων λιτότητας, των διαρθρωτικών αλλαγών, των απολύσεων δημοσίων υπαλλήλων , του νέου φορολογικού νόμου. Επίσης, με την επισημοποίηση του καθεστώτος επιτροπείας της χώρας, μέσω του διορισμού επιτρόπων που θα ελέγχουν κάθε ευρώ, και της επίσημης έναρξης του ειδικού λογαριασμού, όπου θα κατατίθενται τα χρήματα των δόσεων, τα έσοδα των ιδιωτικοποιήσεων και του όποιου πλεονάσματος του προϋπολογισμού.
Ιδού λοιπόν η “κατάλυσις του κράτους”, όχι από τους “κομμουνιστάς”, όπως έλεγαν οι χουντικοί, αλλά από την Ευρωζώνη και τους καθωσπρέπει Έλληνες αστούς.
Οι δόσεις αυτές θα δοθούν εφόσον πιάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Και επειδή είναι μαθηματικά βέβαιο ότι δεν πρόκειται να πιαστούν οι στόχοι εξαιτίας της ύφεσης που προκαλεί αυτή ακριβώς η πολιτική, αναμένονται νέα μέτρα λιτότητας με ρήτρα αυτόματων διορθώσεων, δηλαδή αυτόματες περικοπές μισθών, συντάξεων, δημόσιων δαπανών. Τίποτε δεν αποκλείει κι ένα τέταρτο μνημόνιο. Είναι σαφές ότι αυτή είναι η προδιαγεγραμμένη πορεία, στη μία ή την άλλη παραλλαγή, όσο η Ελλάδα παραμένει στην Ευρωζώνη. 'Ολα τα παραπάνω δεν είναι απλώς διαχείριση της κρίσης, αλλά εγγεγραμμένα στον πυρήνα της Συνθήκης του Μάαστριχτ που αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη και επιτάχυνση των διαδικασιών αυτών επ' ευκαιρία της κρίσης.

-Όλες σχεδόν οι μεγάλες τράπεζες ή επενδυτικές εταιρείες, οι “αγορές”, πλην, χαρακτηριστικά, της Μπούντεσμπανκ, εκτιμούν ότι με την απόφαση του Eurogroup οι Ευρωπαίοι “αγοράζουν χρόνο” με λογιστικά κόλπα, ότι έγινε ένας συμβιβασμός ώστε να μην τρωθεί η αξιοπιστία του ανυπόληπτου ΔΝΤ. Τα προβλήματα θα επανακάμψουν δριμύτερα σε λίγους μήνες, διότι το κομβικό πρόβλημα που είναι η οικονομική μεγέθυνση δεν φαίνεται να λύνεται στο ορατό μέλλον για τον καπιταλισμό ούτε στην Ευρώπη ούτε στις ΗΠΑ. Ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε στις 27/11 για τους “κινδύνους νέας συρρίκνωσης της παγκόσμιας οικονομίας”, ότι “η δημοσιονομική και τραπεζική κρίση της Ευρωζώνης εξακολουθεί να αποτελεί τη μέγιστη απειλή για την παγκόσμια οικονομία και ότι η νομισματική περιοχή μπορεί να μην επιβιώσει στην παρούσα μορφή της”. Οι δε ΗΠΑ ανακοίνωσαν μείωση της κατανάλωσης κατά 200 δισ. δολάρια.
Αρκετοί ειδικοί των “αγορών” σχολιάζοντας την απόφαση της Δευτέρας τη χαρακτηρίζουν “κουραφέξαλα”, προσπερνούν το ζήτημα της Ελλάδας και δηλώνουν ότι το μεγάλο πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι η Ισπανία. Τις προάλλες, όπως όλοι θυμόμαστε, ήταν η Γαλλία. Ίσως λοιπόν το Eurogroup με την απόφασή του για το ελληνικό χρέος επιδίωξε απλώς να εξουδετερώσει προσωρινά και στο επίπεδο των εντυπώσεων έναν από τους πολλούς πυροκροτητές της ωρολογιακής βόμβας της Ευρωζώνης. Στις πλάτες του ελληνικού λαού, με τη συνέργεια της κυβέρνησης Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη.

ΔΝΤ και Ευρωζώνη

Η αντιπαλότητα ανάμεσα στο ΔΝΤ και στην Ευρωζώνη με αφορμή το ελληνικό χρέος, που κλιμακώνεται από το καλοκαίρι, φαίνεται να καταλαγιάζει προσωρινά. Όμως πολλοί εκτιμούν ότι θα αναζωπυρωθεί στο βαθμό που αντανακλά ανησυχίες για τη φούσκα του χρέους παγκοσμίως, αλλά και βαθιές αλλαγές. Μεταξύ αυτών είναι η μετατόπιση του διεθνούς ενδιαφέροντος, κυρίως των ΗΠΑ, προς την Ανατολική Ασία, σύμφωνα τουλάχιστον με αρκετές αναλύσεις.
Αν κανείς εξέταζε τα πράγματα από γεωπολιτική σκοπιά, θα μπορούσε να θεωρήσει πως έχει βάση η εκτίμηση ότι, στο σημερινό παγκόσμιο σχήμα των πραγμάτων, η Ε.Ε. δεν αποτελεί μια κρίσιμη περιοχή που συνορεύει με απειλητικούς γείτονες, όπως η πρώην ΕΣΣΔ ή η Μέση Ανατολή, - όσον αφορά την τελευταία η Τουρκία και το Ισραήλ παίζουν πλέον αυτό το ρόλο (βλ. μεταξύ άλλων το πρόσφατο “Το ευρώ ζει, αλλά η ενότητα είναι νεκρή”, Φ. Σίσκι, Asia Times, 28/11) . Η Ευρώπη χάνει την παγκόσμια σημασία της. Μέσα στο σημερινό θολό τοπίο, διαφαίνονται τάσεις να ενισχυθεί η υπό γερμανική ηγεσία Ευρωζώνη ως διεθνής παίκτης και όχι αναγκαία η Ευρωπαϊκή Ένωση.Συνηγορούν σ' αυτό η όλο και πιο έκδηλη βούληση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ε.Ε., οι αποσχιστικές τάσεις της Καταλωνίας και αντίστοιχες τάσεις που υπάρχουν στις ελίτ άλλων πλούσιων περιοχών των ευρωπαϊκών κρατών, όπως η Βόρεια Ιταλία, οι οποίες θα ήθελαν να “αναζητήσουν αυτόνομα την τύχη τους” στο κλαμπ των ισχυρών Βορειοευρωπαίων, αφού έχουν απαλλαγεί από τα βαρίδια των πιο φτωχών περιοχών των χωρών τους. Μια αντίληψη που εναρμονίζεται με τη λογική των ισχυρών της Ευρωζώνης, οι οποίοι βλέπουν το Νότο και την Ανατολή της Ευρώπης σαν εκμεταλλευόμενες περιοχές με αποικιοκρατικούς όρους.

***
Σ' αυτό το γενικό πλαίσιο, κρίσιμες είναι οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις. Πάνω απ' όλα η προβολή στην κοινωνία της αναγκαιότητας να αποδεσμευτεί η χώρα από την Ευρωζώνη με το λαό πρωταγωνιστή και με συγκεκριμένο σχέδιο και πρόγραμμα.

Η απόφαση του Eurogroup προς το παρόν δίνει δυνατότητα στην κυβέρνηση Σαμαρά, μαζί με τα φιλικά της ΜΜΕ, να διαχειριστεί επικοινωνιακά τη φθορά της, κερδίζοντας χρόνο για την ανασύνταξη του δεξιού/κεντροδεξιού χώρου με το ένδυμα της “φιλευρωπαϊκής παράταξης”. Η πολιτική της ηγεσίας του Σύριζα, όσον αφορά το χρέος, φάνηκε να μη διαφέρει ουσιωδώς από αυτά που προτείνει το ΔΝΤ και ορισμένες κυρίαρχες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Η πρώτη, έκδηλα υποτονική, αντίδρασή του στις αποφάσεις του Eurogroup και η χιλιοειπωμένη κριτική προς την κυβέρνηση για μη διαπραγμάτευση μαρτυρούν αμηχανία. Ενώ ερωτηματικά προκαλούν οι εκκλήσεις για “νέο Σχέδιο Μάρσαλ” που ακούγονται συχνά από κορυφαία στελέχη.
Όμως, η θέση του Σύριζα για παραμονή στην Ευρωζώνη ούτως ή άλλως δεν δίνει και πολλά περιθώρια για μια ριζικά διαφορετική πολιτική, πέραν των καταγγελιών του “μερκελισμού” και της αναμονής μήπως η αλλαγή συσχετισμού στην Ε.Ε. δημιουργήσει κάπως πιο ευνοϊκό περιβάλλον, πράγμα αμφίβολο, όπως επιβεβαιώνει και η πολιτική Ολάντ.

Συνεπώς, παρά την εκλογική και δημοσκοπική καταγραφή του, θα αδυνατεί να προκαλέσει σοβαρά πλήγματα στην πολιτική της λιτότητας και εκπτώχευσης του λαού, στην επιβολή οικονομικού ελέγχου, στην υπονόμευση της δημοκρατίας και της κυριαρχίας της χώρας, εφόσον βασικός παράγοντας αυτής της πολιτικής είναι οι δεσμεύσεις που απορρέουν κυρίως από τη συμμετοχή της Ελλάδας στη νομισματική ένωση.
Το πολιτικό κενό που δημιουργείται θα γίνεται όλο και πιο αισθητό όσο μπαίνουμε σε μια περίοδο μεγαλύτερης πολιτικής ρευστότητας. Είναι εμφανείς οι πολιτικές ανακατατάξεις και οι αναπροσανατολισμοί σε όλες τις πτέρυγες του πολιτικού συστήματος και μάλιστα σε μια στιγμή που εμφανίζεται ισχυρή μια ακροδεξιά/εθνικιστική δύναμη. Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσουν οι πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται κατά των μονοπωλιακών συμφερόντων, και υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη/Ε.Ε., ενός άλλου δρόμου οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατίας για την εργαζόμενη πλειοψηφία να απευθυνθούν πλατιά στους εργαζόμενους και να συμβάλουν σε ένα πολιτικό και κοινωνικό κίνημα μ' αυτούς τους στόχους και με δυνατότητα να επιδράσει στις εξελίξεις.


Πηγή: tometopo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :