Γράφει ο Στωικός
Χρηματιστικό κεφάλαιο, είναι η σύμφυση του βιομηχανικού με το τραπεζικό κεφάλαιο, όπου τον πρώτο ρόλο τον έχει ο χρηματιστής, επισήμανε ο Λένιν στον «Ιμπεριαλισμό».
Ίσως αυτόν τον ορισμό του χρηματιστικού κεφαλαίου και της χρηματιστικής ολιγαρχίας, θα έπρεπε να τον προσέξουμε καλύτερα την περίοδο της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, για να είμαστε σε θέση να ερμηνεύσουμε τα μεγάλα και σύνθετα προβλήματα που την ακολουθούν.
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κατ’ αρχάς, ότι αυτό που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας, τα τελευταία επτά (7) χρόνια, (αρχής γενόμενης από το καλοκαίρι του 2007 στις ΗΠΑ), είναι κρίση υπερπαραγωγής του διεθνούς καπιταλισμού, η οποία προήλθε από την όξυνση όλων των αντιθέσεων του συστήματος.
Σε τελική ανάλυση, η κρίση εκδηλώνεται, όταν σπάει η αλυσίδα της παραγωγής υπεραξίας, οπότε και συμπαρασύρει στην κάθοδο και την πτώση, όλες τις μορφές πλασματικού κεφαλαίου (μετοχές, ομόλογα κλπ), οι οποίες αναπτύσσονται πάνω στην παραδοχή του βασικού αυτού όρου της καπιταλιστικής παραγωγής. Από την άποψη αυτή, η κρίση, δεν μπορεί παρά να έχει σαν αφετηρία και να είναι το αναγκαίο αποτέλεσμα των ανισορροπιών και των αντιφάσεων που εκδηλώνονται στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, τους τομείς παραγωγής της υπεραξίας.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, καλούμαστε να εξηγήσουμε, γιατί η διεθνής, αλλά και η ελληνική κρίση, πήρε τη μορφή της κρίσης του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, ενώ στην Ελλάδα εκδηλώθηκε σαν «κρίση χρέους».
Είπαμε και στην αρχή του άρθρου, ότι μεγάλη σημασία για την ερμηνεία των εκδηλώσεων της σημερινής διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, έχει ο ορισμός του Λένιν για το τι είναι χρηματιστική ολιγαρχία, η συγχώνευση δηλαδή του τραπεζικού με το βιομηχανικό κεφάλαιο, όπου το πρώτο έχει το πάνω χέρι, όπου ο χρηματιστής υπερισχύει του βιομήχανου καπιταλιστή. Και το φαινόμενο αυτό που εκδηλώθηκε στο στάδιο του καπιταλιστικού ιμπεριαλισμού, βάζει την σφραγίδα του στο σύνολο των οικονομικών σχέσεων και κατ’ επέκταση και στις μορφές εμφάνισης και εκδήλωσης της οικονομικής κρίσης.
Η κυριαρχία του χρηματιστή, του χρηματιστικού κεφαλαίου, πάνω στις άλλες μορφές του κεφαλαίου, έχει σαν αποτέλεσμα την χρηματιστικοποίηση της οικονομίας, τη γιγάντωση της κερδοσκοπίας σε πρωτοφανείς διαστάσεις. Τα πάντα στον σύγχρονο καπιταλισμό, κινούνται γύρω από το πλασματικό κεφάλαιο και τις πολυάριθμες μορφές έκφρασης του. Η καρδιά των παγκόσμιων οικονομικών εξελίξεων, παραμένει για πολλές δεκαετίες, το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, η συμπεριφορά των δεικτών του οποίου δίνει τον τόνο στις αγορές όλου του κόσμου. Η αγορά ακινήτων, έχει περάσει κάτω από τον έλεγχο των τραπεζών και έχει μετεξελιχθεί σε ένα ακόμη χρηματιστηριακό προϊόν, με τις τιμές, ανάλογα με την οικονομική συγκυρία, να εκτινάσσονται (σε περιόδους οικονομικής άνθισης) και να κατεδαφίζονται (σε περιόδους κρίσης). Οι τιμές σε βασικά υλικά αγαθά (σιτάρι, ζάχαρη, καφές, κακάο, πετρέλαιο, βασικά μέταλλα) διαμορφώνονται στο Χρηματιστήριο του Σικάγο, όχι με βάση την προσφορά και τη ζήτηση, αλλά τα κερδοσκοπικά συμβόλαια που συνάπτουν οι μεγάλες κερδοσκοπικές εταιρίες. Το τεράστιο κρατικό χρέος των καπιταλιστικών κρατών, έχει περάσει και αυτό υπό τον έλεγχο 20 – 30 διεθνών τραπεζικών γιγάντων, οι οποίοι αφού το αγοράσουν από τα κράτη με την προσφορά τοκογλυφικών επιτοκίων (πρωτογενής αγορά), στη συνέχεια το μετατρέπουν σε χρηματιστηριακό προϊόν (δευτερογενής αγορά ομολόγων), όπου οι τιμές τους διαπραγματεύονται σε καθημερινή βάση. Εννοείται ότι τα χαρτιά της διαπραγμάτευσης είναι σημαδεμένα, καθώς τα κερδοσκοπικά κεφάλαια που έχουν τον μεγαλύτερο όγκο των ομολόγων στα χέρια τους, μπορούν να ανεβοκατεβάζουν τις τιμές, αποκομίζοντας έτσι μεγάλα κεφαλαιακά κέρδη.
Τα ίδια τα στοιχεία που βρίσκονται στο Ενεργητικό και το Παθητικό του Ισολογισμού των τραπεζών και των άλλων μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, χρηματιστικοποιούνται, μέσα από διάφορες τεχνικές. Ετσι τα στεγαστικά δάνεια που έχει συνάψει μια τράπεζα, τα «τιτλοποιεί» και τα πουλάει πακέτο σε μία άλλη -προφανώς σε χαμηλότερη τιμή– προκειμένου να αποκτήσει ρευστότητα. Το νέο αυτό προϊόν, το χρησιμοποιεί ο νέος του κάτοχος, ως ενέχυρο για τη σύναψη δανείων και η ιστορία αυτή συνεχίζεται με συνεχείς νέες πράξεις. Αυτός είναι ο «θαυμαστός» κόσμος των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπου παίζονται τα πάντα και όλοι στοιχηματίζουν σε όλα. Από τις διακυμάνσεις των χρηματιστηριακών δεικτών, ως τις ισοτιμίες των νομισμάτων, των επιτοκίων και τους δείκτες παραγωγής.
Το, φαραωνικών διαστάσεων, έργο που έχει στήσει το χρηματιστικό κεφάλαιο, το οποίο όταν ορθώνεται μπροστά στα μάτια του απλού ανθρώπου, προκαλεί δέος και τρόμο, έχει μία «μικρή» αδυναμία. Συνεχίζει να διατηρείται και να αναπτύσσεται, όσο συνεχίζεται απρόσκοπτα η παραγωγή υπεραξίας. Αν αυτή σταματήσει (εκδήλωση καπιταλιστικής κρίσης), καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Όπως και κατάρρευσε το διεθνές τραπεζικό σύστημα στην πρώτη φάση εκδήλωσης της κρίσης, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τη χρεοκοπία της Leaman Brothers.
Ερχεται η ανάπτυξη…
Στα καθ’ ημάς τώρα, η συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, εν όψει των ευρωεκλογών στις 25 Μάη, θέλει να κάνει την μεγάλη «αρπαχτή» και να υφαρπάσει, για μια ακόμη φορά, την ψήφο του ελληνικού λαού, υποσχόμενη ψεύτικους παράδεισους. «Ερχεται η ανάπτυξη», «βγήκαμε στις αγορές», φωνάζουν σε όλους τους τόνους, τα θρασίμια του σάπιου και διεφθαρμένου εκμεταλλευτικού συστήματος, που επί τέσσερα συναπτά έτη, ως σύγχρονοι Λαιστρυγόνες, λεηλατούν και καταστρέφουν τις ζωές μας.
Λένε ανερυθρίαστα ψέματα και το γνωρίζουν. Και το χορό του ψέματος τον σέρνει πρώτος και καλύτερος ο Σαμαράς, με τον Βενιζέλο να του κρατάει το μαντήλι.
Οι απίθανοι αυτοί σαλτιμπάγκοι δεν θα είχαν την παραμικρή πιθανότητα –ούτε καν θα τολμούσαν να πουν τα ψέματα που μας λένε σήμερα κατάμουτρα χωρίς να ντρέπονται– αν υπήρχε ένα στοιχειώδες λαϊκό κίνημα. Αν ο κόσμος ήταν σήμερα στους δρόμους και δεν είχε κλειστεί στο σπίτι του.
Κατ’ αυτή την έννοια, το πρόβλημα δεν είναι οι γελωτοποιοί της αστικής τάξης και του διεθνούς ιμπεριαλισμού, το δίδυμο Σαμαρά – Βενιζέλου, αλλά αυτοί που φρενάρουν σήμερα την ανάπτυξη του λαϊκού – εργατικού κινήματος.
Δεν θέλουμε να πούμε κάτι περισσότερο στο θέμα αυτό και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
Θέλουμε όμως να σημειώσουμε τα ακόλουθα:
Ποιοι είναι οι τρεις άξονες των μνημονίων; α) το τσάκισμα των μισθών και των συντάξεων, η ισοπέδωση της δημόσιας Παιδείας, της δημόσιας Υγείας, της κοινωνικής πρόνοιας και του δημόσιου κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος β) η εξισορρόπηση των δημοσιονομικών δεικτών γ) η στήριξη των χρεοκοπημένων τραπεζών.
Και τι επιδιώκουν να κάνουν με τις τρεις αυτές συνδυαστικές κινήσεις; Κατά πρώτο να αυξήσουν τον βαθμό εκμετάλλευσης, να αυξηθεί το ποσοστό και η μάζα της υπεραξίας, που αποτελεί και την βάση της όποιας επανεκκίνησης. Οι δύο επόμενοι στόχοι προδιαγράφουν και τον τύπο της ανάπτυξης που θα ακολουθήσει. Είναι άραγε τυχαίο, ότι ο στόχος εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας, από την αρχή ακόμα, ήταν η έξοδος στις αγορές; Ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο – έστω και από αστική σκοπιά – για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας; Μα θα μας πουν, ότι αν δεν βγούμε στις αγορές, δεν θα λειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα, δεν θα μπορέσουν οι τράπεζες να δώσουν δάνεια στις επιχειρήσεις δεν θα μπορέσει να κινηθεί η αγορά.
Μα εδώ βρίσκεται η ουσία του προβλήματος. Στις κρίσεις που εκδηλώθηκαν τον 19οαιώνα, το πρόβλημα εκδηλωνόταν κυρίως στην παραγωγική και εμπορική σφαίρα του κεφαλαίου και δευτερευόντως στις τράπεζες, επειδή οι τελευταίες δεν είχαν τότε τον ιδιαίτερο βαρύνοντα ρόλο που έχουν σήμερα στην εποχή του Ιμπεριαλισμού. Κατά συνέπεια, η έξοδος από την κρίση, συνδέεται άμεσα με την αποκατάσταση της λειτουργίας του πιστωτικού συστήματος, ο οποίος έγινε –στο βαθμό που έγινε– με την καταλήστεψη του ελληνικού λαού, για να διασωθούν οι χρεοκοπημένες τράπεζες και οι μεγαλομέτοχοι.
Ο γράφων δεν πιστεύει, ότι η κρίση έχει ξεπεραστεί, ούτε στην Ελλάδα, αλλά ούτε και στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Από την άποψη αυτή, το δράμα του ελληνικού λαού, θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, εκτός αν, ορθοποδήσει το λαϊκό κίνημα και σαρώσει όλα τα υποστυλώματα του άθλιου αντιλαϊκού εποικοδομήματος.
Αυτό πάντως που θέλουμε να σημειώσουμε, είναι, ότι η αστική τάξη, όταν μιλάει για ανάπτυξη, εννοεί: α) στην καλύτερη περίπτωση, τη διατήρηση της σημερινής οικονομικής θέσης των εργαζομένων, αν και το πιο πιθανό είναι ότι στο βάθος του χρόνου, η κατάσταση να γίνει ακόμα χειρότερη. Ό,τι, δηλαδή, κατέκτησαν στον πόλεμο κατά των εργαζομένων, δεν έχουν καμία διάθεση να το γυρίσουν πίσω. Σ’ αυτό δεν θα πρέπει να υπάρξει η παραμικρή αυταπάτη.
β) όταν μιλάνε για ανάπτυξη, εννοούν την επαναφορά του τζόγου. Την επιστροφή δηλαδή στις αγορές, όπου τα κοράκια του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, θα αρχίσουν πάλι να μας δανείζουν και στη συνέχεια θα τζογάρουν το χρέος στη δευτερογενή αγορά, την άνοδο του δείκτη του χρηματιστηρίου, την αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων με τη χορήγηση στεγαστικών δανείων και ει δυνατό, τη χορήγηση και καταναλωτικών δανείων.
Όπως επισημάναμε και στην αρχή του άρθρου, στην περίοδο του ιμπεριαλισμού, το πιο δυναμικό τμήμα του κεφαλαίου, είναι το χρηματιστικό κεφάλαιο με τον χρηματιστή να έχει τον πρώτο λόγο. Επομένως, αυτός είναι που θα προσδιορίσει τον τύπο και το περιεχόμενο της όποιας ανάπτυξης. Η οποία προϋποθέτει την ανάπτυξη, πρώτα και κύρια, του χρηματιστικού κεφαλαίου. Ο όρος ανάπτυξη, ποτέ δεν ήταν τόσο στενά συνδεδεμένος με την πιο αχαλίνωτη κερδοσκοπία και τον πιο άγριο τζόγο.
Όπως πολύ σωστά επισήμανε και ο μεγάλος Λένιν, ο καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, είναι καπιταλισμός που σαπίζει, είναι παρασιτικός καπιταλισμός.
Και τα γεγονότα τον επιβεβαιώνουν.
Πηγή:Εργατικός Αγώνας
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου