Λύση υπάρχει μόνο μια για το χρέος και είναι πολιτική

Του Γιώργου Δελαστίκ*

Σοκ προκάλεσε σε πολλούς αναγνώστες η συνειδητοποίηση της υπερχρέωσης της Ελλάδας μέσω των δανείων «σωτηρίας» από την ΕΕ και το ΔΝΤ, στην οποία αναφερθήκαμε στο προχθεσινό μας άρθρο. 

Άναυδους, όμως, τους άφησε χθες η επισήμανση ότι κατά τη διάρκεια της «δεκαπενταετίας της ευημερίας» 1994-2008 (ύστερη διετία Ανδρέα Παπανδρέου, οκταετία Κώστα Σημίτη και πενταετία Κώστα Καραμανλή) το δημόσιο χρέος της χώρας μας δεν... αυξήθηκε καθόλου! Ήταν 111,6% του ΑΕΠ το 1993 και 110,6% του ΑΕΠ το 2008!

Το συγκλονιστικό αυτό στοιχείο ανατρέπει εκ βάθρων την κυβερνητική προπαγάνδα ότι δήθεν «τρώγαμε δανεικά λεφτά»! Το γεγονός ότι δεν αυξανόταν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σημαίνει απλούστατα ότι ξοδεύαμε όσα ακριβώς μπορούσαμε να πληρώνουμε! Φυσικά και τη δεκαπενταετία αυτή το ελληνικό δημόσιο χρέος αυξήθηκε σε απόλυτο ποσό, αλλά με τον ίδιο ρυθμό αυξήθηκε και το ΑΕΠ της χώρας και γι' αυτό το ποσοστό του χρέους προς το ΑΕΠ παρέμεινε σταθερό γύρω στο 110%.

Το ποσό που χρωστάει μια χώρα δεν έχει πραγματική σημασία, αν δεν συγκριθεί με το μέγεθος της οικονομίας της - γι' αυτό και πάντα αναφερόμαστε στο πόσο τοις εκατό του ΑΕΠ μιας χώρας είναι το χρέος της. Δευτερεύουσα σημασία έχει τα πόσα ακριβώς λεφτά χρωστάει μια χώρα, αν δεν συγκρίνουμε το ποσό αυτό με το ΑΕΠ της. Η Γερμανία π.χ. έχει δημόσιο χρέος 2,17 τρισεκατομμύρια ευρώ - έξι φορές περισσότερο από την Ελλάδα. Θα ισχυριστούμε ότι βρίσκεται γι' αυτό σε χειρότερη κατάσταση από τη χώρα μας; Κάτι τέτοιο θα ήταν ανοησία για τον απλούστατο λόγο ότι παράλληλα η Γερμανία έχει ΑΕΠ ύψους 2,64 τρισεκατομμυρίων ευρώ, οπότε το δημόσιο χρέος της ανέρχεται στο 82% του ΑΕΠ της, ενώ το ελληνικό δημόσιο χρέος αναμένεται φέτος στο 175% του ΑΕΠ.

Επανερχόμενοι στη 15ετία της ευημερίας και της παράλληλης μηδενικής αύξησης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, αντιλαμβανόμαστε κάτι που έχει τεράστια σημασία: Όχι, δεν τρώγαμε ξένα λεφτά πέρα από εκείνα που με συνέπεια μας επέτρεπε το διαρκώς αυξανόμενο ΑΕΠ της χώρας να πληρώνουμε με άνεση! Εύλογα προκύπτει τότε το ερώτημα: Γιατί το 2009 ξαφνικά το δημόσιο χρέος σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης αναγορεύτηκε σε τρομερά σημαντικό πρόβλημα, αφού όλα τα κράτη της εξυπηρετούσαν με συνέπεια το δημόσιο χρέος τους; 

Η απάντηση είναι απλή και ωμή: Η αιτία είναι η κρίση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος! Οι κυβερνήσεις της ΕΕ και η ΕΚΤ ξόδεψαν από 5 έως 8 τρισεκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με τις σχετικές μελέτες, προκειμένου να σώσουν τις γερμανικές, αγγλικές, γαλλικές και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές τράπεζες. Τις έσωσαν. Μετά από αυτό οι κυβερνήσεις άρχισαν να σκέπτονται πώς θα μπορέσουν να μαζέψουν ένα σημαντικό μέρος του κολοσσιαίου αυτού ποσού.

Εντελώς σχηματικά μιλώντας, κατέληξαν στην εξής απόφαση: Δεδομένου ότι η ΕΕ έχει περίπου 500 εκατομμύρια κατοίκους, αν κατά μέσο όρο πάρουμε 1.000 ευρώ περισσότερους φόρους τον χρόνο από τον κάθε πολίτη (μέσω της αύξησης του φόρου εισοδήματος, του φόρου ακίνητης περιουσίας, της αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ, της μείωσης των παροχών κ.λπ.) θα λύσουμε το πρόβλημα! Τα 500 εκατομμύρια επί 1.000 ευρώ μάς κάνουν 500 δισεκατομμύρια, μισό τρισεκατομμύριο! Σε πέντε - δέκα χρονάκια δηλαδή θα μαζέψουμε από τις μάζες του «λαουτζίκου» τα λεφτά που δώσαμε στους τραπεζίτες! Αυτή είναι η ουσία της ασκούμενης σε όλη την Ευρωζώνη πολιτικής της λιτότητας. Μια καθαρά πολιτική απόφαση για το ποια οικονομική πολιτική θα επιλέξουν για να αντιμετωπίσουν την κρίση.

Μια πολιτική απόφαση, που φόρτωσε στις κυβερνήσεις το κόστος σωτηρίας των τραπεζών -δηλαδή στην ουσία... κρατικοποίησε τα χρέη τους!- και το οποίο κόστος με τη σειρά τους οι κυβερνήσεις φορτώνουν στους λαούς της Ευρώπης. Σχεδόν όλα τα λεφτά των δανείων που πήρε η Ελλάδα πήγαν στις... ιδιωτικές ευρωπαϊκές τράπεζες (που ξεφορτώθηκαν έτσι τα ελληνικά, ισπανικά, πορτογαλικά, κ.λπ. δάνεια) με αποτέλεσμα τώρα να χρωστάμε στα κράτη της Ευρωζώνης, στην ΕΚΤ και στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και πολύ, πολύ λιγότερα σε ιδιωτικές ευρωπαϊκές τράπεζες. 

Χρεωθήκαμε δηλαδή ως χώρα τα μαλλιοκέφαλά μας για να σωθούν οι γερμανικές, γαλλικές και άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, αυτή είναι η αλήθεια! Η «κρατικοποίηση» όμως σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου σημαίνει ταυτόχρονα ότι είναι πολύ ευκολότερη πλέον η πολιτική απόφαση επιμήκυνσης, «κουρέματος» ή διαγραφής μεγάλου ή μικρού τμήματος του δημόσιου χρέους των χωρών αυτών! 

Μια πολιτική απόφαση αρκεί! Για τα κράτη - δανειστές, οι οικονομικές συνέπειες θα είναι ασήμαντες!

*Δημοσιεύθηκε στο "ΕΘΝΟΣ" την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013