Του Κωνσταντίνου Ζαφείρη
Κάπου εκεί στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ο Σημίτης αποφάσισε να στελεχώσει υπουργεία και κόμμα με διανοούμενους της αριστεράς, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι αυτοί οι άσπονδοι, τουλάχιστον ιδεολογικά, φίλοι του θα γινόντουσαν τα καλύτερα και πιο συνεπή παιδιά του «προοδευτικού», μεταρρυθμιστικού χώρου.
Ήταν η περίοδος που το ΠΑΣΟΚ στελέχωνε τον κρατικό μηχανισμό και την πολιτική του σκέψη με διανοούμενους, κυρίως της ανανεωτικής αριστεράς, που προσπαθούσαν από τη μεριά τους να βρουν ενεργό ρόλο στο πολιτικό παιχνίδι, χωρίς αυταπάτες για επαναστατικές ρίξεις και άλλα τέτοια παλαιοκομμουνιστικά...
Μέσα σε αυτήν τη διαδικασία ο ρόλος της αριστερής διανόησης δεν ήταν άλλος από το να αλώσει το θεριό του αστικού, συντηρητικού κράτους και να το μεταρρυθμίσει σε κάτι πιο προοδευτικό. Το ερώτημα είναι βέβαια ποιος τελικά άλωσε ποιον… Είναι λίγο οξύμωρο αν σκεφτούμε το νευραλγικό ρόλο που έπαιξε η ελληνική αριστερή διανόηση (όχι στο σύνολό της ευτυχώς…) στον αστικό εκσυγχρονισμό της μεταπολίτευσης, προσπαθώντας, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, ως συγκροτημένο υποκείμενο χωρίς πολιτική διάσταση (σ.σ. διανοούμενοι) να παρέμβει και να αλλάξει τους κρατικούς μηχανισμούς (ιδεολογικούς , διοικητικούς ακόμα και κατασταλτικούς).
Κάπου εδώ γίνεται η εμπλοκή… Πέραν των αφροδισιακών παρενεργειών που έχει η εξουσία, έρχεται και ένας παραφρασμένος φετιχισμός της νομιμότητας και των μηχανισμών του κράτους. Η παρέμβαση φυσικά καταλήγει να περιορίζεται σε πιο ιδεολογικά στοιχεία, κυρίως πάνω στην αντίθεση του νεοφιλελευθερισμού (θατσερικού τύπου) και στην φιλελεύθερη μεν, σοσιαλδημοκρατική δε, διαχείριση της μετακενσιανικής περιόδου, πάντα δεμένο μαζί με ένα διαφορετικό «πολιτιστικό αντιπρόταγμα» που αντιστεκόταν στην υποκουλτούρα που υπήρχε διάχυτη στην ελληνική κοινωνία. Η ανάπτυξη ελιτίστικων αντανακλαστικών και μιας αξιοθαύμαστης κυνικότητας ήρθαν ως φυσικό επόμενο μέσα από το «πάντρεμα» ενός τίμιου, αγωνιστικού, γεμάτου αυταπάρνηση παρελθόντος και του νέου ρόλου, αυτή τη φορά όχι απέναντι ή περιφερειακά στον κρατικό μηχανισμό αλλά στην καρδιά του.
Η κατάρρευση του, χτισμένου με τον ιδρώτα τους, κοινωνικού συμβολαίου της μεταπολίτευσης ήταν σίγουρα μεγάλο σοκ. Μια ολόκληρη αφήγηση για το πώς κινήματα και λαός μπορούν να ενσωματώνονται χαρίζοντας μια υπέροχη κοινωνική ηρεμία απλώς με μια καλή διαχείριση κατέρρευσε εν μία νυκτή. Το κόμμα που τόσο αγάπησαν εξαφανίστηκε και ο πολιτικός τους χώρος, το κέντρο, δεν χωράει στο νέο πολιτικό τοπίο. Πλήρης αποτυχία… Αλλά πώς την αποδέχεσαι όταν βλέπεις ότι «ο λάθος τρόπος» και οι αυταπάτες του παρελθόντος επιστρέφουν μετά από τόσα χρόνια, παραγκωνίζοντας τόσα χρόνια συνεπούς δουλειάς, αποδόμησης και ιδεολογικών εκπτώσεων;
Ύστατη προσπάθεια ο τρίτος πόλος. Μια τελευταία προσπάθεια να μη μείνουν έξω από το παιχνίδι, αυτή τη φορά όμως χωρίς καμία «αγαθή» πρόθεση, χωρίς αυταπάτες, χωρίς δικαιολογίες. Οι διαχωριστικές με την δεξιά περιορίζονται σε πιο φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, που έχουν να κάνουν με τα συντηρητικά αντανακλαστικά που παραδοσιακά έχει η ελληνική δεξιά, με μια δόση εναλλακτικής μεταμοντέρνας πολιτιστικής κουλτούρας. Ξεπαγωμένο φαγητό με σύντομη ημερομηνία λήξης. Χωρίς πολιτική ταυτότητα, χωρίς σχέδιο, χωρίς να υπάρχει πολιτικό κενό να καλύψει, το μόνο που μπορεί να κάνει αυτό το εγχείρημα είναι μια πρόχειρη πλαστική χειρουργική στο γερασμένο ΠΑΣΟΚ, μπας και μπορέσει να αναλάβει κάποιο ρόλο, οποιονδήποτε, στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται. Περασμένα μεγαλεία…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου